Τα Δελφικά Παραγγέλματα: Οι σοφές εντολές που άφησαν στους Έλληνες οι σοφοί της Αρχαίας Ελλάδας
👉Τα Δελφικά Παραγγέλματα είναι οι σοφές εντολές που άφησαν στους Έλληνες οι σοφοί... της Αρχαίας Ελλάδας. Μια πολύτιμη κληρονομιά γνώσης και σοφίας για τις επερχόμενες γενεές.
Οι αρχαίοι Έλληνες ιερείς δεν έδιναν συμβουλές ούτε άκουγαν τις εξομολογήσεις των πιστών, αλλά ασχολούνταν μόνο με την τέλεση των θυσιών και των άλλων ιεροτελεστιών.
Η ηθική εκπαίδευση και καθοδήγηση των πολιτών ξεκινούσε μεν από τους παιδαγωγούς και παιδοτρίβες της νεαρής ηλικίας, αλλά συνεχιζόταν αργότερα στα μαντεία, τα οποία, εκτός από τις χρησμοδοτήσεις τους για τα μελλούμενα και τις θελήσεις των θεών, έδιναν και ένα πλήθος ηθικών παραγγελμάτων και προτροπών συμβουλευτικού χαρακτήρα για τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.
Περίαπτη θέση βέβαια, κατείχε σε όλα αυτά ,το διάσημο σε όλο τον κόσμο Μαντείο των Δελφών, του οποίου τα ομώνυμα ηθικά παραγγέλματα είχαν καταγραφεί στους τοίχους του Προνάου του Ναού του Απόλλωνος,στο υπέρθυρο ή ακόμα και σε διάφορες στήλες που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά στις πλευρές του ναού.
Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα, ήταν λιτά αποφθέγματα ελαχίστων λέξεων και ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας:
Τον Θαλή τον Μιλήσιο, τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, τον Βία τον Πρηνεύ, τον Σόλωνα τον Αθηναίο, τον Κλεόβουλο τον Ρόδιο, τον Περίανδρο τον Κορίνθιο και τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο.
Στο αέτωμα του ναού δέσποζαν τα τρία σπουδαιότερα Δελφικά Παραγγέλματα, τα οποία εύκολα μπορούσε να διακρίνει ο πλησιάζων επισκέπτης:
•Κάτω αριστερά το ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ (να γνωρίσεις τον εαυτό σου).
•Κάτω δεξιά το ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ (να κάνεις τα πάντα με μέτρο, αποφεύγοντας την υπερβολή).
•Ανάμεσά τους, στη κορυφή, το περίφημο «ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ Ε» (ή ΕΙ), για το οποίο ο ιερέας των Δελφών Πλούταρχος έγραψε ολόκληρη πραγματεία («Περί τού έν Δελφοίς Ε»), προσπαθώντας να ερμηνεύσει την απωλεσθείσα σημασία του.
Ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων για τα ανηρτημένα αυτά αποφθέγματα στο Μαντείο των Δελφών ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ο λυρικός ποιητής Πίνδαρος (522 π.Χ.) θεωρούσε τους επτά σοφούς, γιους του Ήλιου, που με την ακτινοβολία τους φώτιζαν και καθοδηγούσαν τον άνθρωπο στην οδό της αρετής. Αυτά τα σοφά παραγγέλματα χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια και απο άλλους λαούς ,που τα παρουσίασαν σαν “θρησκευτικές εντολές”.
Σας παραθέτουμε τα παραγγέλματα αυτά, όπως οι επισκέπτες της αρχαιότητας αντίκριζαν στους Δελφούς.
Οι αρχαίοι Έλληνες ιερείς δεν έδιναν συμβουλές ούτε άκουγαν τις εξομολογήσεις των πιστών, αλλά ασχολούνταν μόνο με την τέλεση των θυσιών και των άλλων ιεροτελεστιών.
Η ηθική εκπαίδευση και καθοδήγηση των πολιτών ξεκινούσε μεν από τους παιδαγωγούς και παιδοτρίβες της νεαρής ηλικίας, αλλά συνεχιζόταν αργότερα στα μαντεία, τα οποία, εκτός από τις χρησμοδοτήσεις τους για τα μελλούμενα και τις θελήσεις των θεών, έδιναν και ένα πλήθος ηθικών παραγγελμάτων και προτροπών συμβουλευτικού χαρακτήρα για τα προβλήματα της καθημερινής ζωής.
Περίαπτη θέση βέβαια, κατείχε σε όλα αυτά ,το διάσημο σε όλο τον κόσμο Μαντείο των Δελφών, του οποίου τα ομώνυμα ηθικά παραγγέλματα είχαν καταγραφεί στους τοίχους του Προνάου του Ναού του Απόλλωνος,στο υπέρθυρο ή ακόμα και σε διάφορες στήλες που είχαν τοποθετηθεί περιμετρικά στις πλευρές του ναού.
Τα Δελφικά Παραγγέλματα ή Πυθίας Γράμματα, ήταν λιτά αποφθέγματα ελαχίστων λέξεων και ανήκαν στους 7 σοφούς της αρχαιότητας:
Τον Θαλή τον Μιλήσιο, τον Πιττακό τον Μυτιληναίο, τον Βία τον Πρηνεύ, τον Σόλωνα τον Αθηναίο, τον Κλεόβουλο τον Ρόδιο, τον Περίανδρο τον Κορίνθιο και τον Χίλωνα τον Λακεδαιμόνιο.
Στο αέτωμα του ναού δέσποζαν τα τρία σπουδαιότερα Δελφικά Παραγγέλματα, τα οποία εύκολα μπορούσε να διακρίνει ο πλησιάζων επισκέπτης:
•Κάτω αριστερά το ΓΝΩΘΙ ΣΑΥΤΟΝ (να γνωρίσεις τον εαυτό σου).
•Κάτω δεξιά το ΜΗΔΕΝ ΑΓΑΝ (να κάνεις τα πάντα με μέτρο, αποφεύγοντας την υπερβολή).
•Ανάμεσά τους, στη κορυφή, το περίφημο «ΕΝ ΔΕΛΦΟΙΣ Ε» (ή ΕΙ), για το οποίο ο ιερέας των Δελφών Πλούταρχος έγραψε ολόκληρη πραγματεία («Περί τού έν Δελφοίς Ε»), προσπαθώντας να ερμηνεύσει την απωλεσθείσα σημασία του.
Ο θαυμασμός των αρχαίων Ελλήνων για τα ανηρτημένα αυτά αποφθέγματα στο Μαντείο των Δελφών ήταν τόσο μεγάλος, ώστε ο λυρικός ποιητής Πίνδαρος (522 π.Χ.) θεωρούσε τους επτά σοφούς, γιους του Ήλιου, που με την ακτινοβολία τους φώτιζαν και καθοδηγούσαν τον άνθρωπο στην οδό της αρετής. Αυτά τα σοφά παραγγέλματα χρησιμοποιήθηκαν στην συνέχεια και απο άλλους λαούς ,που τα παρουσίασαν σαν “θρησκευτικές εντολές”.
Σας παραθέτουμε τα παραγγέλματα αυτά, όπως οι επισκέπτες της αρχαιότητας αντίκριζαν στους Δελφούς.
147 Δελφικά παραγγέλματα | ||
---|---|---|
Αρ. | Αρχαία ελληνικά | Απόδοση στα νέα ελληνικά |
001. | Ἕπου θεῷ | Ακολούθησε το θεό |
002. | Νόμῳ πείθου | Υπάκουε το νόμο |
003. | Θεοὺς σέβου | Σεβάσου τους θεούς |
004. | Γονεῖς αἰδοῦ | Σεβάσου τους γονείς σου |
005. | Ἡττῶ ὑπὲρ δικαίου | Υποτάξου στη δικαιοσύνη |
006. | Γνῶθι μαθών | Αφού λάβεις γνώση, μάθε |
007. | Ἀκούσας νόει | Αφού ακούσεις, κατανόησε |
008. | Σαυτὸν ἴσθι | Να είσαι ο εαυτός σου |
009. | Γαμεῖν μέλλε | Σχεδίαζε να παντρευτείς |
010. | Καιρὸν γνῶθι | Μάθε το σωστό χρόνο για την ευκαιρία σου |
011. | Φρόνει θνητὰ | Σκέψου ως θνητός |
012. | Ξένος ων ἴσθι | Αν είσαι ξένος, να ενεργείς όπως αναμένεται από τους ξένους |
013. | Ἑστίαν τίμα | Τίμα το σπίτι σου |
014. | Άρχε σεαυτοῦ | Έλεγξε τον εαυτό σου |
015. | Φίλοις βοήθει | Βοήθα τους φίλους σου |
016. | Θυμοῦ κράτει | Κράτα το θυμό σου |
017. | Φρονησιν ασκει | Άσκησε τη φρόνησή σου |
018. | Προνοιαν τιμα | Τίμα την προνοητικότητα |
019. | Ορκω μη χρω | Μην χρησιμοποιείς όρκο |
020. | Φιλίαν ἀγάπα | Αγάπα τη φιλία |
021. | Παιδείας ἀντέχου | Να αντέχεις τις δυσκολίες της εκπαίδευσης |
022. | Δόξαν δίωκε | Επιδίωξε τη δόξα |
023. | Σοφἰαν ζηλοῦ | Ζήλευε τη σοφία |
024. | Καλὸν εὖ λέγε | Να επαινείς το καλό |
025. | Ψέγε μηδένα | Μην ψέγεις κανένα (μην κατηγορείς κανένα) |
026. | Ἐπαίνει ἀρετήν | Επαίνεσε την αρετή |
027. | Πρᾶττε δίκαια | Πράξε δίκαια |
028. | Φίλοις εὐνόει | Ευνόησε τους φίλους σου |
029. | Ἐχθροὺς ἀμύνου | Να αμύνεσαι ενάντια στους εχθρούς σου |
030. | Εὐγένειαν ἄσκει | Εξάσκησε την ευγένεια |
031. | Κακίας ἀπέχου | Να απέχεις από την κακία |
032. | Κοινὸς γίνου | Γίνε κοινωνικός |
033. | Ἴδια φύλαττε | Να διαφυλάττεις όσα σου ανήκουν |
034. | Ἀλλοτρίων ἀπέχου | Να απέχεις από όσα ανήκουν σε άλλους (Να μην παίρνεις όσα ανήκουν σε άλλους) |
035. | Ἄκουε πάντα | Άκουγε τα πάντα |
036. | Εὔφημος ἴσθι | Να έχεις καλή φήμη |
037. | Φίλῳ χαρίζου | Κάνε χάρη στο φίλο σου |
038. | Μηδὲν ἄγαν | Μην κάνεις τίποτα σε υπερβολή |
039. | Χρόνου φείδου | Να μην ξοδεύεις το χρόνο σου |
040. | Ὅρα τὸ μέλλον | Πρόβλεψε το μέλλον |
041. | Ὕβριν μίσει | Να μισείς την ύβρη |
042. | Ἱκέτας αἰδοῦ | Τους ικέτες σεβάσου |
043. | Πᾶσιν ἁρμόζου | Να είσαι βολικός με όλους |
044. | Υἱοὺς παίδευε | Εκπαίδευε τα παιδιά σου |
045. | Ἔχων χαρίζου | Αν έχεις, χάριζε |
046. | Δόλον φοβοῦ | Να φοβάσαι το δόλο |
047. | Εὐλόγει πάντας | Μίλα καλά για όλους |
048. | Φιλόσοφος γίνου | Γίνε φιλόσοφος |
049. | Ὅσια κρῖνε | Κρίνε όσα είναι όσια |
050. | Γνοὺς πρᾶττε | Αν γνωρίζεις, πράξε |
051. | Φόνου ἀπέχου | Να απέχεις από φόνους (Μη φονεύεις) |
052. | Εὔχου δυνατά | Να προσεύχεσαι για όσα είναι δυνατά |
053. | Σοφοῖς χρῶ | Συμβουλεύσου τους σοφούς |
054. | Ἦθος δοκίμαζε | Δοκίμαζε το ήθος |
055. | Λαβὼν ἀπόδος | Αν πάρεις, δώσε |
056. | Ὑφορῶ μηδένα | Μην υποτιμάς κανένα |
057. | Τέχνῃ χρῶ | Χρησιμοποίησε τις ικανότητές σου |
058. | Ὃ μέλλεις, δός | Ότι σχεδιάζεις, κάνε το |
059. | Εὐεργεσίας τίμα | Τίμα την ευεγερσία |
060. | Φθόνει μηδενί | Μη φθονείς κανένα |
061. | Φυλακῇ πρόσεχε | Όταν είσαι σε επιφυλακή, πρόσεχε |
062. | Ἐλπίδα αἴνει | Επαίνεσε την ελπίδα |
063. | Διαβολὴν μίσει | Να μισείς τη διαβολή |
064. | Δικαίως κτῶ | Να αποκτάς δίκαια |
065. | Ἀγαθοὺς τίμα | Τίμα τους αγαθούς (καλούς) |
066. | Κριτὴν γνῶθι | Γνώριζε τον κριτή |
067. | Γάμους κράτει | Κράτα (τίμα) τον γάμο σου |
068. | Τύχην νόμιζε | Αναγνώριζε την τύχη |
069. | Ἐγγύην φεῦγε | Απόφευγε τις δεσμεύσεις / υποσχέσεις |
070. | Ἁπλῶς διαλέγου | Μίλα απλά |
071. | Ὁμοίοις χρῶ | Κάνε παρέα μα τους ομοίους σου |
072. | Δαπανῶν ἄρχου | Έλεγχε τις δαπάνες σου |
073. | Κτώμενος ἥδου | Με αυτά που έχεις αποκτήσει, να ευχαριστιέσαι |
074. | Αἰσχύνην σέβου | Να σέβεσαι την ντροπή |
075. | Χάριν ἐκτέλει | Κάνε χάρη |
076. | Εὐτυχίαν εὔχου | Να εύχεσαι ευτυχία |
077. | Τύχην στέργε | Να αγαπάς την τύχη |
078. | Ἀκούων ὅρα | Αφού ακούσεις, δες |
079. | Ἐργάζου κτητά | Δούλεψε για να αποκτήσεις |
080. | Ἔριν μίσει | Να μισείς την έριδα (τους τσακωμούς) |
081. | Ὄνειδος ἔχθαιρε | Να εχθρεύεσαι το όνειδος, την ντροπή |
082. | Γλῶτταν ἴσχε | Να υπερισχύεις της γλώσσας σου (Κράτα τη γλώσσα σου) |
083. | Ὕβριν ἀμύνου | Να αμύνεσαι από τις ύβρεις |
084. | Κρῖνε δίκαια | Κρίνε δίκαια |
085. | Χρῶ χρήμασιν | Χρησιμοποίησε όσα έχεις |
086. | Ἀδωροδόκητος δίκαζε | Δίκαζε χωρίς να δωροδοκηθείς |
087. | Αἰτιῶ παρόντα | Κατηγόρησα όποιον είναι παρών |
088. | Λέγε εἰδώς | Αν ξέρεις, λέγε |
089. | Βίας μὴ ἔχου | Μην έχεις βία |
090. | Ἀλύπως βίου | Ζήσε χωρίς λύπη |
091. | Ὁμίλει πρᾴως | Να μιλάς με πράο τρόπο |
092. | Πέρας ἐπιτέλει μὴ ἀποδειλιῶν | Φτάσε στο τέλος χωρίς να δειλιάσεις |
093. | Φιλοφρόνει πᾶσιν | Να φιλοφρονείς όλους |
094. | Υἱοῖς μὴ καταρῶ | Να μην καταριέσαι τα παιδιά σου |
095. | Γυναικὸς ἄρχε | Να είσαι αρχηγός στη γυναίκα σου |
096. | Σεαυτὸν εὖ ποίει | Να κάνεις καλό στον εαυτό σου |
097. | Εὐπροσήγορος γίνου | Να είσαι ευγενικός |
098. | Ἀποκρίνου ἐν καιρῷ | Να αποκρίνεσαι (να απαντάς) εγκαίρως |
099. | Πόνει μετ’ εὐκλείας | Προσπάθησε ένδοξα |
100. | Πρᾶττε ἀμετανοήτως | Πράττε έτσι που να μην μετανοείς |
101. | Ἁμαρτάνων μετανόει | Αν αμαρτάνεις, να μετανοείς |
102. | Ὀφθαλμοῦ κράτει | Έλεγξε το τι κοιτά το μάτι σου |
103. | Βουλεύου χρόνῳ | Αποφάσιζε με σύμβουλο τον χρόνο (εγκαίρως) |
104. | Πρᾶττε συντόμως | Πράξε σύντομα |
105. | Φιλίαν φύλαττε | Να διαφυλάττεις την φιλία |
106. | Εὐγνώμων γίνου | Να είσαι ευγνώμων |
107. | Ὁμόνοιαν δίωκε | Επιδίωκε την αρμονία |
108. | Ἄρρητον κρύπτε | Τα μυστικά κρύψε |
109. | Τὸ κρατοῦν φοβοῦ | Να φοβάσαι τους έχοντες έξουσία |
110. | Τὸ συμφέρον θηρῶ | Κυνήγα το συμφέρον σου |
111. | Καιρὸν προσδέχου | Να αποδέχεσαι το κατάλληλο μέτρο |
112. | Ἔχθρας διάλυε | Διάλυε τις έχθρες |
113. | Γῆρας προσδέχου | Αποδέξου τα γηρατειά |
114. | Ἐπὶ ῥώμῃ μὴ καυχῶ | Όταν είσαι δυνατός μην καυχιέσαι |
115. | Εὐφημίαν ἄσκει | Να εξασκείς την καλή φήμη |
116. | Ἀπέχθειαν φεῦγε | Απόφευγε την απέχθεια |
117. | Πλούτει δικαίως | Απόκτησε πλούτη με δίκαιο τρόπο |
118. | Δόξαν μὴ λεῖπε | Μην εγκαταλείπεις τη δόξα |
119. | Κακίαν μίσει | Να μισείς την κακία |
120. | Κινδύνευε φρονίμως | Κινδύνευε φρονίμως |
121. | Μανθάνων μὴ κάμνε | Μην κουράζεσαι να μαθαίνεις |
122. | Φειδόμενος μὴ λεῖπε | Να μην σου λείπει η οικονομία |
123. | Χρησμοὺς θαύμαζε | Θαύμαζε τους χρησμούς |
124. | Οὓς τρέφεις, ἀγάπα | Αγάπα αυτούς που θρέφεις |
125. | Ἀπόντι μὴ μάχου | Να μην αντιμάχεσαι τους απόντες |
126. | Πρεσβύτερον αἰδοῦ | Να σέβεσαι τους μεγαλύτερους |
127. | Νεώτερον δίδασκε | Δίδασκε τους νεώτερους |
128. | Πλούτῳ ἀπίστει | Μην εμπιστεύεσαι τον πλούτο |
129. | Σεαυτὸν αἰδοῦ | Να σέβεσαι τον εαυτό σου |
130. | Μὴ ἄρχε ὑβρίζειν | Μην αρχίζεις να γίνεσαι αυθάδης |
131. | Προγόνους στεφάνου | Στεφάνωσε τους προγόνους σου |
132. | Θνῆσκε ὑπὲρ πατρίδος | Πέθανε για την πατρίδα σου |
133 | Τῷ βίῳ μὴ ἄχθου | Μη βαρυγκομάς τη ζωή |
134. | Ἐπὶ νεκρῷ μὴ γέλα | Μη γελάς για τους νεκρούς |
135. | Ἀτυχοῦντι συνάχθου | Με όποιον ατύχησε μοιράσου το φορτίο του |
136. | Χαρίζου ἀβλαβῶς | Χάριζε χωρίς να βλάπτεις |
137. | Μὴ ἐπὶ παντὶ λυποῦ | Μη λυπάσαι για τα πάντα |
138. | Ἐξ εὐγενῶν γέννα | Να δημιουργείς από καλής προέλευσης στοιχεία |
139. | Ἐπαγγέλλου μηδενί | Μην υπόσχεσαι σε κανέναν |
140. | Φθιμένους μὴ ἀδίκει | Μην αδικείς τους πεθαμένους |
141. | Εὖ πάσχε ὡς θνητός | Να περνάς καλά σαν θνητός |
142. | Τύχῃ μὴ πίστευε | Μην πιστεύεις στην τύχη |
143. | Παῖς ὢν κόσμιος ἴσθι | Ως παιδί να είσαι ευγενικός |
144. | Ἡβῶν ἐγκρατής | Ως νέος, να είσαι εγκρατής |
145. | Μέσος δίκαιος | Ως μεσήλικας να είσαι δίκαιος |
146. | Πρεσβύτης εὔλογος | Ως μεγάλος να δίνεις σωστές συμβουλές |
147. | Τελευτῶν ἄλυπος | Όταν πεθαίνεις, να μη λυπηθείς |