Σταύρος Πλουμιστός: Η ανάδυση ενός νέου είδους ανθρώπου και το παράδοξο της μεταμόρφωσης μας
Η κατάσταση που έχει ήδη διαμορφωθεί και την γνωρίζουμε όλοι μας, εγείρει θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με την ουσία της ανθρωπότητας, τον ρόλο των ηθικών πλαισίων στη διαμόρφωση της ταυτότητάς μας και τις πιθανές συνέπειες της εγκατάλειψης των κληρονομικών αξιών που καθοδηγούν από καιρό τον ανθρώπινο πολιτισμό. Αυτή η κατάσταση μας προκαλεί να οραματιστούμε ένα μέλλον όπου τα όρια του τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος θα μεταμορφωθούν ριζικά και όπου νέες μορφές ταυτότητας, συμπεριφοράς και πεποιθήσεων αναδύονται στη θέση του παλιού.
Η έννοια του «κανονικού» και η ευθραυστότητά του
Για να κατανοήσει κανείς τις συνέπειες ενός κόσμου που έχει αναποδογυριστεί, πρέπει πρώτα να καταπιαστεί με την ιδέα της «κανονικότητας». Αυτό που θεωρείται φυσιολογικό σε κάθε κοινωνία είναι βαθιά ριζωμένο στις πολιτιστικές, ηθικές και κοινωνικές αξίες της. Αυτοί οι κανόνες διαμορφώνουν τα πάντα, από την καθημερινή συμπεριφορά μέχρι τις συλλογικές πεποιθήσεις για το σωστό και το λάθος.
Για να κατανοήσει κανείς τις συνέπειες ενός κόσμου που έχει αναποδογυριστεί, πρέπει πρώτα να καταπιαστεί με την ιδέα της «κανονικότητας». Αυτό που θεωρείται φυσιολογικό σε κάθε κοινωνία είναι βαθιά ριζωμένο στις πολιτιστικές, ηθικές και κοινωνικές αξίες της. Αυτοί οι κανόνες διαμορφώνουν τα πάντα, από την καθημερινή συμπεριφορά μέχρι τις συλλογικές πεποιθήσεις για το σωστό και το λάθος.
Οι παραδοσιακές αξίες, όπως αυτές που έχουν τις ρίζες τους στη θρησκεία, τον πολιτισμό και τους μακροχρόνιους κοινωνικούς κανόνες, έχουν αποτελέσει ιστορικά θεμέλια για τις ανθρώπινες κοινωνίες. Αυτές οι αξίες έχουν περάσει από γενιά σε γενιά, διαμορφώνοντας τα πάντα, από την ατομική συμπεριφορά έως τη συλλογική λήψη αποφάσεων. Προσφέρουν μια αίσθηση συνέχειας, σταθερότητας και ταυτότητας, βοηθώντας στον προσδιορισμό του τι θεωρείται σωστό και λάθος, δίκαιο και άδικο, ηθικό και ανήθικο.
Όταν όμως το φυσιολογικό γίνεται μη φυσιολογικό, συμβαίνει μια ρήξη - ένα σημείο όπου οι υπάρχουσες αξίες, αφού θεωρηθούν δεδομένες, δεν είναι πλέον επαρκείς για να ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΟΥΝ τον κόσμο, αυτή η μετατόπιση είναι σταδιακή, αλλά τα αποτελέσματά της είναι βαθιά επιδραστικά. Ο «ανάποδος κόσμος» θα εκδηλωθεί ως μια κοινωνία όπου τα ηθικά όρια θολώνουν, όπου αυτό που κάποτε θεωρούνταν ηθικό θεωρείται πλέον ξεπερασμένο ή άσχετο και εμφανίζονται νέοι κανόνες που αμφισβητούν τα ίδια τα θεμέλια της παλιάς τάξης πραγμάτων. Ενώ αυτές οι αλλαγές συχνά αντικατοπτρίζουν την πρόοδο προς μεγαλύτερη ισότητα και δικαιοσύνη, απεικονίζουν επίσης την ευθραυστότητα των παραδοσιακών αξιών. Καθώς αναδύονται νέες ιδέες και ιδεολογίες, αμφισβητούν και εκτοπίζουν τις αξίες που κάποτε φαίνονταν ακαταμάχητες.
Η καταστροφή των αξιών και η ανάδυση ενός νέου είδους ανθρώπου
Η καταστροφή των αξιών υποδηλώνει ότι αυτή η αντιστροφή των κανόνων δεν οδηγεί απλώς σε μια διαφορετική κοινωνία αλλά στην εμφάνιση ενός θεμελιωδώς διαφορετικού είδους ανθρώπου. Αυτή η ιδέα αντηχεί με τη φιλοσοφική έννοια του «μεταθουμανισμού», η οποία διερευνά τη δυνατότητα της ανθρωπότητας να εξελιχθεί πέρα από την τρέχουσα κατάστασή της, είτε μέσω τεχνολογικής βελτίωσης είτε μέσω ριζικού κοινωνικού μετασχηματισμού.
Σε έναν κόσμο όπου οι παραδοσιακές αξίες καταστρέφονται, οι άνθρωποι μπορεί πράγματι να γίνουν κάτι άλλο.... ένα «νέο είδος» που δεν ορίζεται από κληρονομικά ηθικά πλαίσια αλλά από νέες μορφές ταυτότητας, συμπεριφοράς και πεποιθήσεων. Αυτή η μεταμόρφωση θα μπορούσε να θεωρηθεί είτε ως ένα εξελικτικό άλμα προς τα εμπρός είτε ως κάθοδος στη βαρβαρότητα, ανάλογα με την προοπτική του καθενός.
Σε έναν κόσμο όπου τα κληρονομημένα ηθικά πλαίσια δεν κυριαρχούν πλέον, τα άτομα και οι κοινωνίες θα αναπτύξουν το νέο είδος που θα χαρακτηριστεί από μεγαλύτερη έμφαση στον ατομικισμό και στον αυτοπροσδιορισμό. Χωρίς βέβαια τους περιορισμούς των παραδοσιακών αξιών, οι άνθρωποι μπορεί να αισθάνονται πιο ελεύθεροι και να εξερευνήσουν νέες μορφές ταυτότητας και έκφρασης. Αυτό όμως μας οδηγεί σε μια κοινωνία όπου η διαφορετικότητα όχι απλώς γίνεται ανεκτή αλλά και να γιορτάζεται με τα άτομα να ενθαρρύνονται να ορίζουν τις δικές τους αξίες και πεποιθήσεις αντί να τηρούν εκείνες που γνώριζαν ως σημείο αρχής. Σε έναν τέτοιο κόσμο, η ίδια η έννοια της ταυτότητας γίνεται ρευστή, με τους ανθρώπους τελικά να υιοθετούν πολλαπλές ταυτότητες ή να "επανεφευρίσκουν" τον εαυτό τους με την πάροδο του χρόνου και αυτό να καταλήγει τις περισσοτερες φορές σε παρακμή και ηθική κατάπτωση.
Ωστόσο, η καταστροφή των παραδοσιακών αξιών έχει πιο σκοτεινές επιπτώσεις. Χωρίς ένα κοινό ηθικό πλαίσιο, ήδη οι κοινωνίες αγωνίζονται να διατηρήσουν τη συνοχή και τη σταθερότητα. Η απουσία κοινά αποδεκτών κανόνων μας οδηγήσει σε κατακερματισμό των κοινοτήτων, με τους ανθρώπους να υποχωρούν σε απομονωμένες ομάδες και να διαχωρίζονται σε εξελικτικούς ή οπισθοδρομικούς ανάλογα τις πεποιθήσεις και αξίες. Αυτό έχει επιδεινώσει τις κοινωνικές διαιρέσεις και θα μας οδηγήσει σε συγκρούσεις σχετικά με τα ανταγωνιστικά οράματα για το τι είναι σωστό και λάθος, δίκαιο και άδικο.
Η απώλεια των παραδοσιακών αξιών θα μας οδηγήσει (όπως γνωρίζουμε και ιστορικά) σε μια αίσθηση υπαρξιακής αβεβαιότητας και αποξένωσης. Οι κληρονομικές αξίες είναι αυτές που μας παρέχουν την αίσθηση σκοπού και νοήματος, βοηθώντας όλους μας να περιηγηθούμε στην πολυπλοκότητα της ζωής. Χωρίς αυτές τις κατευθυντήριες αρχές, οι άνθρωποι θα δυσκολεύονται να βρουν μια αίσθηση κατεύθυνσης ή να συνδεθούν με άλλους με ουσιαστικούς τρόπους. Όπως άλλωστε αναφέρομαι και στο βιβλίο μου "Η Βίβλος της Θετικής Σκέψης" σε μια κοινωνία που χαρακτηρίζεται από άγχος, απογοήτευση και έλλειψη εμπιστοσύνης στις αξίες, στους θεσμούς ή ο ένας στον άλλο θα μπορούσε να οδηγήσει σε κατακερματισμό, αποξένωση και απώλεια νοήματος, καθώς οι άνθρωποι αγωνίζονται να περιηγηθούν σε έναν κόσμο χωρίς τις ηθικές άγκυρες που παραδοσιακά καθοδηγούσαν την ανθρώπινη ζωή.
Για παράδειγμα, σε μια κοινωνία όπου η τεχνολογική ενσωμάτωση στο ανθρώπινο σώμα γίνεται κανόνας, η γραμμή μεταξύ ανθρώπου και μηχανής, μας έχει δημιουργήσει ηθικά διλήμματα που τα σημερινά συστήματα αξιών μας δεν είναι ικανά ακόμη να αντιμετωπίσουν. Η καταστροφή των αξιών που γνωρίζουμε θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα νέο είδος ανθρώπων «cyborg», των οποίων η ταυτότητα και η ηθική διαμορφώνονται από τη συμβίωση τους με την τεχνολογία. Σε έναν τέτοιο κόσμο, το «νέο είδος» μπορεί να είναι λιγότερο ανθρώπινο με την παραδοσιακή έννοια – λιγότερο δεσμευμένο από τις αξίες που έχουν ιστορικά καθορίσει την ανθρωπότητα, όπως η ενσυναίσθηση, ο αλτρουισμός και η ιερότητα της ζωής.
Το Παράδοξο της Μεταμόρφωσης
Η ιδέα ενός κόσμου που ανατρέπεται και η επακόλουθη καταστροφή αξιών παρουσιάζει ένα παράδοξο. Από τη μια πλευρά, η καταστροφή των παλαιών αξιών μπορεί να θεωρηθεί ως ένα απαραίτητο βήμα για την πρόοδο - ένας τρόπος για να απελευθερωθούμε από παρωχημένες ή καταπιεστικές νόρμες. Από την άλλη πλευρά, αυτή η καταστροφή κινδυνεύει να χάσει αυτό που μας κάνει ουσιαστικά ανθρώπους, οδηγώντας σε έναν κόσμο όπου κυριαρχεί η ηθική ασάφεια και όπου το «νέο είδος» μπορεί να μην έχει την ηθική βάση που παραδοσιακά καθοδηγούσε τον ανθρώπινο πολιτισμό.
Όπως διδάσκω με την αφύπνιση του νου, οι παραδοσιακές αξίες δυστυχώς χάνουν την επιρροή τους και ενδέχεται να εμφανιστούν νέα συστήματα πεποιθήσεων που αντανακλούν τις μεταβαλλόμενες πραγματικότητες του σύγχρονου κόσμου. Αυτά τα συστήματα πεποιθήσεων θα πρέπει να ορίζονται από ανεξάρτητες αρχές βιοηθικής και τεχνοηθικής ανά τον κόσμο και να βασίζονται σε επιστημονικές αρχές, οικολογική βιωσιμότητα και δέσμευση για κοινωνική δικαιοσύνη και ανθρώπινα δικαιώματα. Θα μπορούσαν να τονίσουν τη διασύνδεση όλων των ζωντανών όντων και τη σημασία της διαχείρισης του πλανήτη, παρά τις ιεραρχικές, ανθρωποκεντρικές αξίες που έχουν συχνά χαρακτηρίσει τα παραδοσιακά ηθικά πλαίσια.
Η έννοια της ζωής σε έναν κόσμο αναποδογυρισμένο, όπου το φυσιολογικό γίνεται ανώμαλο και οι αξίες καταστρέφονται, μας αναγκάζει να εξετάζουμε τις εντάσεις μεταξύ συνέχειας και αλλαγής, μεταξύ ανθρωπότητας και μεταανθρωπισμού. Μας προκαλεί να σκεφτούμε όχι μόνο τι θα μπορούσαμε να κερδίσουμε σε μια τέτοια μεταμόρφωση, αλλά και τι θα μπορούσαμε να χάσουμε και αν το τίμημα του να γίνουμε ένα «νέο είδος» αξίζει να το πληρώσουμε.
Σας ικετεύω να οριοθετήστε σύντομα το πλαίσιο των ηθικών κανόνων που ασπάζεστε, ώστε να αποφασίσετε τι θα επιλέξετε ανάμεσα στο δίλλημα που θέτει ήδη νέα τάξη πραγμάτων: τους εξελικτικούς η τους οπισθοδρομικούς;
ΣΤΑΥΡΟΣ ΠΛΟΥΜΙΣΤΟΣ
Σύμβουλος αφύπνισης του Νου
Αυτοβελτίωσης-Αυτογνωσίας
(Life Health Care)
Εναλλακτικές Θεραπείες
Συγγραφέας της "Βίβλου της Θετικής Σκέψης"
Εάν βιώνετε δονήσεις αναζήτησης για να βρείτε το σκοπό σας ή αναζητάτε καθοδήγηση,
επικοινωνήστε μαζί μου και θα κανονίσουμε μια τηλε-συνεδρία για να σας βοηθήσω
να ανακαλύψετε τον μοναδικό σας σκοπό σε αυτόν τον κόσμο και πώς να ξεκινήσετε την ευθυγράμμιση με τους στόχους και τα όνειρα σας για να ζήσετε τη ζωή που θα θέλατε!
Για τις ομιλίες, σεμινάρια και ενημέρωση των συνεδριών εδώ https://www.ploumistos.com/p/online.html
Για την θεραπευτική μέθοδο μου δείτε εδώ https://voicehealing.gr/
Για την αγορά του βιβλίου "Η Βίβλος της Θετικής Σκέψης" εδώ www.vivlosthetikiskepsi.gr
Μιλήστε μαζί μου στο 6945723523
(11:30 - 14:00 και 19:00 - 21:30 - Εκτός Κυριακής)
