Έξοδος από την αυταπάτη της Φαντασίωσης
Ως παιδιά καταφεύγαμε στη φαντασίωση. Πλάθαμε εκεί ένα μυστικό κόσμο όπου δημιουργούσαμε σε αυτόν σκέψεις, συναισθήματα, εικόνες. Αυτό αρχικά μας προστάτευσε από συναισθήματα που δεν μπορούσαμε να διαχειριστούμε, μας έμαθε να δημιουργούμε στη φαντασία μας συνθήκες υγιείς όπου σαν μεγάλοι θα μπορούσαμε να τις δημιουργήσουμε στην πραγματικότητα.
Αν όμως τώρα ως ενήλικες κάθε φορά που για να αποφύγουμε πλευρές του εαυτού μας, την ευθύνη μας προς αυτές, καταφεύγουμε στη φαντασίωση, τότε δεν αναλαμβάνουμε με ευθύνη, σοβαρότητα και ωριμότητα τον εαυτό μας.
Η αυταπάτη είναι όλα αυτά που δημιουργήσαμε ως παιδιά στη φαντασίωση μας για μας, για τον κόσμο μας, για τις σχέσεις μας. Για τις δυνατότητες και τις αδυναμίες μας. Είναι μια πλαστή εικόνα, μια εικόνα μαγική που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητά μας. Μια εικόνα υπερφυσική που μας αποξενώνει από τον εαυτό μας, από τις δυνατότητές μας από την επιθυμία μας, από τις σχέσεις μας με τους άλλους.
Καταφεύγοντας στη φαντασίωση επιβάλλουμε στις εμπειρίες μας την αυταπάτη των ιδεών που έχουμε για αυτήν ή και για μας. Επιλέγουμε εμπειρίες που συντηρούν αυτήν την αυταπάτη.
Αν όμως συντηρούμε αυταπάτες για αυτό που φανταζόμαστε πως είμαστε, που θα θέλαμε για τον εαυτό μας, για αυτό που νομίζουμε πως θέλουν οι άλλοι για μας, πως θα γνωρίσουμε την αλήθεια μας, πως θα πιστέψουμε σε αυτήν;
Εξαρτιόμαστε από τις αυταπάτες μας γιατί δεν αποδεχόμαστε τον εαυτό μας. Αν συμφιλιωθούμε με όλα τα κομμάτια της προσωπικότητάς μας θεωρώντας τα πολύτιμα και μοναδικά δεχόμαστε την πραγματικότητα, διαχειριζόμαστε τα συναισθήματά μας σε αυτήν. Αν νιώθουμε ολοκληρωμένοι, αντιμετωπίζουμε δυναμικά τις ανασφάλειές μας αξιοποιώντας καθετί μεγάλο μέσα μας.
Η αυταπάτη είναι η νοσταλγία του παρελθόντος που δημιουργήσαμε στη φαντασίωσή μας τότε ως παιδιά. Σαν να προσπαθούμε τώρα να αναβιώσουμε όλα τα συναισθήματα του παρελθόντος νομίζοντας πως με μαγικό τρόπο θα θεραπευτούν. Έτσι όμως εμπλεκόμαστε σε αδιέξοδες καταστάσεις, σε καταστάσεις που δεν βοηθούν την αξία μας, αλλά που ανακυκλώνουν τα επώδυνα συναισθήματα χωρίς τελειωμό. Ο Οδυσσέας Ελύτης είχε πει χαρακτηριστικά » Nα ‘χε η νοσταλγία σώμα να το σπρώξω απ’ το παράθυρο έξω! Να τσακίσω εκείνο που δε γίνεται!»
Αυτό που βοηθά ουσιαστικά την αξία μας είναι να αναλάβουμε με υπευθυνότητα τον εαυτό μας. Να μας κοιτάξουμε καθαρά, να νιώσουμε περήφανοι για μας. Για αυτό που είμαστε, για όλα αυτά που έχουμε καταφέρει, για αυτά που μπορούμε να καταφέρουμε. Να πράττουμε με ωριμότητα, να λειτουργούμε με σοβαρότητα στη ζωή μας. Να απαντάμε στο ερώτημα «αν αξίζει να το κάνω αυτό;» λέγοντας στον εαυτό μας «με κάνει να νιώθω πιο ώριμη -ος, με βοηθά στο να είμαι ο καλύτερος εαυτός μου, απαντά σε αυτό που είμαι αληθινά, ενισχύει την αξία μου η απόφασή μου, νιώθω περήφανη -ος με αυτήν την απόφασή μου;
Ευθύνη είναι να απομακρύνω όλες τις αυταπάτες. Να μην με παρασέρνει το τι μου αρέσει με παρορμητικό τρόπο αλλά το τι μου ταιριάζει, τι ανταποκρίνεται στην αξία μου. Να μην εξαρτιέμαι από αυτό που κάνουν οι άλλοι, αλλά να επιλέγω τον δικό μου τρόπο. Να μπορώ να λειτουργώ μόνη -ος μου και να χαίρομαι με αυτό. Να μην νιώθω υποχρεωμένη για την ευτυχία ή την δυστυχία των άλλων, να μην προσπαθώ να αλλάξω τους άλλους αλλά να συμπορεύομαι με ανθρώπους που αλλάζουν εκτιμώντας τον εαυτό τους.
Η ευθύνη μου με συνδέει με την πραγματικότητα, με κάνει να αγαπώ τη ζωή, γιατί όταν φέρομαι με υπευθυνότητα νιώθω ο υγιής εαυτός μου, ένας εαυτός που με αγαπώ γιατί με εκτιμώ.
Αγγελική Μπολουδάκη
Ειδικός Ψυχικής Υγείας
