Αυτά είναι τα φαγητά που άλλαξαν τον κόσμο
⍆Το φαγητό είναι ένα από τα συναρπαστικά πράγματα που υπάρχουν από πολλές απόψεις.... Συν το ότι μας κρατάει ζωντανούς. Κάτι όμως που δεν έχει αναλογιστεί ποτέ κάποιος είναι πως έχει επιδράσει στο να φτάσουμε μέχρι την σημερινή κατάσταση που υπάρχει στις κουζίνες του κόσμου.
Κάποιες τροφές έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην ίδια την ιστορία, μάλιστα πολύ πριν ξεκινήσεις να τις φωτογραφίζεις με το smartphone σου. Ποιος ξέρει άλλωστε; Χωρίς αυτά τα φαγητά, μπορεί σήμερα να τρώγαμε πέτρες.
Θαλασσινά
Λατρεύεις όλα εκείνα τα καλούδια του βυθού και του αφρού; Τότε έχεις κάτι κοινό με τους αρχαίους προγόνους σου. Τα ψάρια και τα θαλασσινά επέτρεψαν στους ανθρώπους να επιβιώσουν και να εξελιχθούν, ξεπερνώντας το στάδιο του Νεάντερνταλ.
Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιος, πώς και πότε γέννησε στον Homo sapiens την επιθυμία να ψάξει για τροφή στο νερό, ωστόσο σύμφωνα με τις έρευνες του Ινστιτούτου για την Εξέλιξη της Ανθρωπολογίας Max Planck οι πρόγονοί μας ψάρευαν τόσο πάνω στο νερό όσο και μέσα σε αυτό.
Φαγητά σε κονσέρβες
Είτε τα λατρεύεις είτε τα μισείς. Και στις δύο περιπτώσεις έχεις απόλυτο δίκιο. Οφείλεις όμως να αναγνωρίσεις την προσφορά της κονσέρβας στην ανθρωπότητα. Τι εννοούμε; Ήταν 1937, όταν ένας ολόκληρος πλανήτης βρισκόταν στα πρόθυρα πολέμου.
Η εταιρεία Hormel ήταν η πρώτη που έκλεισε μέσα σε κουτάκι τροφή μακράς διάρκειας (συγκεκριμένα το Spam - μαγειρεμένο χοιρινό με προσθήκη ζαμπόν, αλάτι, άμυλο, ζάχαρη και νιτρώδες νάτριο που λειτουργούσε ως συντηρητικό), δημιουργώντας ένα κρίσιμο για την επιβίωση εκατομμυρίων έδεσμα που ήταν προσιτό οικονομικά, εύκολο να μεταφερθεί και ακόμη πιο εύκολο να φαγωθεί. Τόσο από τον άμαχο πληθυσμό, όσο και από τους στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ψωμί
Σύμφωνα με τον περιβαλλοντολόγο Lester Brown υπάρχει ένας πολύ ασφαλής τρόπος για να αξιολογήσεις την οικονομία μιας κοινωνίας: η τιμή του σιταριού. Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά η άνοδος της τιμής του ψωμιού έχει οδηγήσει ακόμη και σε επαναστάσεις. "Βread and justice", «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» κ.α. αποτέλεσαν κεντρικά συνθήματα για ιστορικές περιόδους της ανθρωπότητας.
Ρούμι
Πριν λίγο καιρό σου είχαμε γράψει εκτός των άλλων για τις θετικές επιπτώσεις στην υγεία σου. Ότι το ρούμι αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή ποτά σήμερα ενδεχομένως το γνώριζες. Αυτό που σίγουρα δεν ήξερες είναι πως έπαιξε τεράστιο ρόλο στο να διαμορφωθεί ο κόσμος, ακριβώς όπως τον ξέρεις σήμερα.
Από τον 15ο έως και τον 17ο αιώνα, όταν οι Ευρωπαίοι διέσχιζαν τους ωκεανούς προς αναζήτηση νέων κόσμων, φρόντιζαν να εξοπλίζουν τα πλοία τους με το γλυκόπιοτο απόσταγμα ζαχαροκάλαμου, που πολλές φορές λειτουργούσε ακόμη και σαν φάρμακο εναντίον του σκορβούτου - κάτι που έχει επιβεβαιώσει κατά καιρούς και το Βασιλικό Ναυτικό. Πέρα από αυτό, όταν άνοιξαν οι εμπορικοί δίαυλοι με την ανατολική Ασία και την Καραϊβική, το εμπόριο ρουμιού ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της οικονομικής ανάπτυξης.
Πατάτες
Είναι σχεδόν απίθανο να φανταστείς έναν κόσμο χωρίς πατάτες και σε καταλαβαίνουμε. Οι Ίνκας ήταν από τους πρώτους που για γενιές ολόκληρες καλλιεργούσαν πατάτες και αυτοί που παρέδωσαν στους Ευρωπαίους τα μυστικά παραγωγής. Κάτι που αποδείχθηκε σωτήριο καθώς μόνο λίγες δεν είναι οι φορές που οι πατάτες έσωσαν ολόκληρους πληθυσμούς από λιμούς. Επίσης, έγιναν η βάση της πλήρους αναθεώρησης των δομών αγροτικής παραγωγής του 20ου αιώνα.
Tσάι
Το ρόφημα που έχει συνδεθεί όσο τίποτα άλλο με τους Άγγλους, βοήθησε στο να χτίσουν οι τελευταίοι και μια πανίσχυρη οικονομική αυτοκρατορία μέσω των αποικιών τους. Κατά τον 19ο αιώνα ένας άντρας με το όνομα Robert Fortune (μόνο τυχαίο δεν ήταν το όνομα) εστάλη από το Στέμμα στην Κίνα με σκοπό να εισάγει -για την ακρίβεια να κάνει λαθρεμπόριο- σπόρους τσαγιού και άλλα βότανα που θα έβρισκε εκεί.
Όντας βοτανολόγος προτίμησε να καλλιεργήσει τους σπόρους στην αγγλοκρατούμενη Ινδία, με τεράστια οφέλη για το Ηνωμένο Βασίλειο, ξεπερνώντας σε παραγωγή ακόμη και την Κίνα. Οι ενέργειες του Fortune είχαν γιγαντιαίο αντίκτυπο στην οικονομία της Κίνας, της Ινδία και ασφαλώς της Αγγλίας.
Μπανάνες
Για τις μπανάνες έχουν γραφτεί πάρα πολλά βιβλία. Ένα από αυτά είναι το "Banana: The Fate of the Fruit That Changed the World" του Αμερικανού συγγραφέα και ερευνητή Dan Koeppel. Σε αυτό τονίζεται πως παρότι τρώμε μπανάνες για σχεδόν 7.000 χρόνια, η πραγματικά σημαντική στιγμή ήταν τον 19ο αιώνα.Τότε ξεκίνησε να δραστηριοποιείται η εταιρεία United Fruit (αυτή που σήμερα γνωρίζεις ως Chiquita) μια τακτική από-το-σπόρο-στο-ράφι.
Η επιχείρηση όχι μόνο μεγάλωσε αλλά διαμόρφωσε εν πολλοίς την οικονομία σχεδόν ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Σκέψου πως η Chiquita ή πιο σωστά η United Fruit είχε την δύναμη να αλλάζει ακόμη και κυβερνήσεις (όπως έκανε δύο φορές στην Ονδούρα). Ο Koeppel χαρακτηρίζει την μπανάνα ως το πετρέλαιο της εποχής της.
Burgers
Φτάνουμε σε ένα σημαντικό κομμάτι της ανθρωπότητας, ασχέτως αν αυτό προέρχεται από fastfoodάδικο, εστιατόριο ή το σπίτι σου: το burger. Όσο κι αν το αγαπάς, δεν μπορείς σε καμιά περίπτωση να παραβλέψεις πως έρευνες όπως αυτή του Κέντρου Ελέγχου της Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, αναφέρουν πως το μπιφτεκόψωμο είναι ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες για την εξάπλωση μιας παγκόσμιας επιδημίας παχυσαρκίας.
Ευτυχώς, πάντοτε υπάρχουν λύσεις και το βοδινό σε πολλές περιπτώσεις αντικαθίσταται από μπιφτέκια με άλλων ειδών πρωτεΐνες, για να μην ξεχνά ποτέ κανείς τι ακριβώς σημαίνει ένα καλό burger. Αλλά και πώς στήνεται μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων γύρω από αυτό.
Κρασί
Η καλλιέργεια αμπελιών και η αξιοποίηση των σταφυλιών έχτισε αυτοκρατορίες στη Μεσόγειο. Ανάμεσα σε αυτές η Αρχαία Ελλάδα και η Αρχαία Ρώμη, που ήξεραν ακριβώς πώς να χειριστούν την κατάσταση, από κάθε άποψη. Παρότι τα μυστικά της καλλιέργειας τα πήραν και οι δύο από τους Αρχαίους Αιγύπτιους, δε δίστασαν να χτίσουν μια ολόκληρη βιομηχανία γύρω από κρασί που εκτείνονταν και σε άλλους τομείς όπως η αγγειοπλαστική και η κεραμική.
Μέλι
Δεν υπήρχε περίπτωση να είχες σκεφτεί ποτέ πως το μέλι θα μπορούσε να σταματήσει την πορεία ενός εκ των ισχυροτέρων στρατών της ανθρωπότητας. Όμως το έκανε. Τον 1ο μ.Χ. αιώνα -κάπου γύρω στο 67 μ.Χ.- τα ρωμαϊκά στρατεύματα έκαναν επέλαση στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου φτάνοντας μέχρι τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Εκεί, από τότε γινόταν παραγωγή ενός είδους μελιού από νέκταρ ενός συγκεκριμένου ροδόδενδρου.
Σήμερα είναι γνωστό ως το «τρελό μέλι», αλλά αυτό δεν ήταν κάτι που γνώριζαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες, που λόγω της γεύσης του το κατανάλωναν σε πολύ μεγάλες ποσότητες, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν τις παραισθησιογόνες του συνέπειες (υπνηλία, δυσκολία στην όραση κ.α.). Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών άφηναν μάλιστα κηρύθρες ως «δόλωμα» προκειμένου να τους αντιμετωπίσουν.
Κάποιες τροφές έχουν συμβάλλει καθοριστικά στην ίδια την ιστορία, μάλιστα πολύ πριν ξεκινήσεις να τις φωτογραφίζεις με το smartphone σου. Ποιος ξέρει άλλωστε; Χωρίς αυτά τα φαγητά, μπορεί σήμερα να τρώγαμε πέτρες.
Θαλασσινά
Λατρεύεις όλα εκείνα τα καλούδια του βυθού και του αφρού; Τότε έχεις κάτι κοινό με τους αρχαίους προγόνους σου. Τα ψάρια και τα θαλασσινά επέτρεψαν στους ανθρώπους να επιβιώσουν και να εξελιχθούν, ξεπερνώντας το στάδιο του Νεάντερνταλ.
Κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά ποιος, πώς και πότε γέννησε στον Homo sapiens την επιθυμία να ψάξει για τροφή στο νερό, ωστόσο σύμφωνα με τις έρευνες του Ινστιτούτου για την Εξέλιξη της Ανθρωπολογίας Max Planck οι πρόγονοί μας ψάρευαν τόσο πάνω στο νερό όσο και μέσα σε αυτό.
Φαγητά σε κονσέρβες
Είτε τα λατρεύεις είτε τα μισείς. Και στις δύο περιπτώσεις έχεις απόλυτο δίκιο. Οφείλεις όμως να αναγνωρίσεις την προσφορά της κονσέρβας στην ανθρωπότητα. Τι εννοούμε; Ήταν 1937, όταν ένας ολόκληρος πλανήτης βρισκόταν στα πρόθυρα πολέμου.
Η εταιρεία Hormel ήταν η πρώτη που έκλεισε μέσα σε κουτάκι τροφή μακράς διάρκειας (συγκεκριμένα το Spam - μαγειρεμένο χοιρινό με προσθήκη ζαμπόν, αλάτι, άμυλο, ζάχαρη και νιτρώδες νάτριο που λειτουργούσε ως συντηρητικό), δημιουργώντας ένα κρίσιμο για την επιβίωση εκατομμυρίων έδεσμα που ήταν προσιτό οικονομικά, εύκολο να μεταφερθεί και ακόμη πιο εύκολο να φαγωθεί. Τόσο από τον άμαχο πληθυσμό, όσο και από τους στρατιώτες των συμμαχικών δυνάμεων στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ψωμί
Σύμφωνα με τον περιβαλλοντολόγο Lester Brown υπάρχει ένας πολύ ασφαλής τρόπος για να αξιολογήσεις την οικονομία μιας κοινωνίας: η τιμή του σιταριού. Μπορεί να ακούγεται περίεργο αλλά η άνοδος της τιμής του ψωμιού έχει οδηγήσει ακόμη και σε επαναστάσεις. "Βread and justice", «Ψωμί, παιδεία, ελευθερία» κ.α. αποτέλεσαν κεντρικά συνθήματα για ιστορικές περιόδους της ανθρωπότητας.
Ρούμι
Πριν λίγο καιρό σου είχαμε γράψει εκτός των άλλων για τις θετικές επιπτώσεις στην υγεία σου. Ότι το ρούμι αποτελεί ένα από τα πιο δημοφιλή ποτά σήμερα ενδεχομένως το γνώριζες. Αυτό που σίγουρα δεν ήξερες είναι πως έπαιξε τεράστιο ρόλο στο να διαμορφωθεί ο κόσμος, ακριβώς όπως τον ξέρεις σήμερα.
Από τον 15ο έως και τον 17ο αιώνα, όταν οι Ευρωπαίοι διέσχιζαν τους ωκεανούς προς αναζήτηση νέων κόσμων, φρόντιζαν να εξοπλίζουν τα πλοία τους με το γλυκόπιοτο απόσταγμα ζαχαροκάλαμου, που πολλές φορές λειτουργούσε ακόμη και σαν φάρμακο εναντίον του σκορβούτου - κάτι που έχει επιβεβαιώσει κατά καιρούς και το Βασιλικό Ναυτικό. Πέρα από αυτό, όταν άνοιξαν οι εμπορικοί δίαυλοι με την ανατολική Ασία και την Καραϊβική, το εμπόριο ρουμιού ήταν ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες της οικονομικής ανάπτυξης.
Πατάτες
Είναι σχεδόν απίθανο να φανταστείς έναν κόσμο χωρίς πατάτες και σε καταλαβαίνουμε. Οι Ίνκας ήταν από τους πρώτους που για γενιές ολόκληρες καλλιεργούσαν πατάτες και αυτοί που παρέδωσαν στους Ευρωπαίους τα μυστικά παραγωγής. Κάτι που αποδείχθηκε σωτήριο καθώς μόνο λίγες δεν είναι οι φορές που οι πατάτες έσωσαν ολόκληρους πληθυσμούς από λιμούς. Επίσης, έγιναν η βάση της πλήρους αναθεώρησης των δομών αγροτικής παραγωγής του 20ου αιώνα.
Tσάι
Το ρόφημα που έχει συνδεθεί όσο τίποτα άλλο με τους Άγγλους, βοήθησε στο να χτίσουν οι τελευταίοι και μια πανίσχυρη οικονομική αυτοκρατορία μέσω των αποικιών τους. Κατά τον 19ο αιώνα ένας άντρας με το όνομα Robert Fortune (μόνο τυχαίο δεν ήταν το όνομα) εστάλη από το Στέμμα στην Κίνα με σκοπό να εισάγει -για την ακρίβεια να κάνει λαθρεμπόριο- σπόρους τσαγιού και άλλα βότανα που θα έβρισκε εκεί.
Όντας βοτανολόγος προτίμησε να καλλιεργήσει τους σπόρους στην αγγλοκρατούμενη Ινδία, με τεράστια οφέλη για το Ηνωμένο Βασίλειο, ξεπερνώντας σε παραγωγή ακόμη και την Κίνα. Οι ενέργειες του Fortune είχαν γιγαντιαίο αντίκτυπο στην οικονομία της Κίνας, της Ινδία και ασφαλώς της Αγγλίας.
Μπανάνες
Για τις μπανάνες έχουν γραφτεί πάρα πολλά βιβλία. Ένα από αυτά είναι το "Banana: The Fate of the Fruit That Changed the World" του Αμερικανού συγγραφέα και ερευνητή Dan Koeppel. Σε αυτό τονίζεται πως παρότι τρώμε μπανάνες για σχεδόν 7.000 χρόνια, η πραγματικά σημαντική στιγμή ήταν τον 19ο αιώνα.Τότε ξεκίνησε να δραστηριοποιείται η εταιρεία United Fruit (αυτή που σήμερα γνωρίζεις ως Chiquita) μια τακτική από-το-σπόρο-στο-ράφι.
Η επιχείρηση όχι μόνο μεγάλωσε αλλά διαμόρφωσε εν πολλοίς την οικονομία σχεδόν ολόκληρης της Λατινικής Αμερικής. Σκέψου πως η Chiquita ή πιο σωστά η United Fruit είχε την δύναμη να αλλάζει ακόμη και κυβερνήσεις (όπως έκανε δύο φορές στην Ονδούρα). Ο Koeppel χαρακτηρίζει την μπανάνα ως το πετρέλαιο της εποχής της.
Burgers
Φτάνουμε σε ένα σημαντικό κομμάτι της ανθρωπότητας, ασχέτως αν αυτό προέρχεται από fastfoodάδικο, εστιατόριο ή το σπίτι σου: το burger. Όσο κι αν το αγαπάς, δεν μπορείς σε καμιά περίπτωση να παραβλέψεις πως έρευνες όπως αυτή του Κέντρου Ελέγχου της Επιδημιολογίας του Πανεπιστημίου της Βοστώνης, αναφέρουν πως το μπιφτεκόψωμο είναι ένα από τους σημαντικότερους παράγοντες για την εξάπλωση μιας παγκόσμιας επιδημίας παχυσαρκίας.
Ευτυχώς, πάντοτε υπάρχουν λύσεις και το βοδινό σε πολλές περιπτώσεις αντικαθίσταται από μπιφτέκια με άλλων ειδών πρωτεΐνες, για να μην ξεχνά ποτέ κανείς τι ακριβώς σημαίνει ένα καλό burger. Αλλά και πώς στήνεται μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων γύρω από αυτό.
Κρασί
Η καλλιέργεια αμπελιών και η αξιοποίηση των σταφυλιών έχτισε αυτοκρατορίες στη Μεσόγειο. Ανάμεσα σε αυτές η Αρχαία Ελλάδα και η Αρχαία Ρώμη, που ήξεραν ακριβώς πώς να χειριστούν την κατάσταση, από κάθε άποψη. Παρότι τα μυστικά της καλλιέργειας τα πήραν και οι δύο από τους Αρχαίους Αιγύπτιους, δε δίστασαν να χτίσουν μια ολόκληρη βιομηχανία γύρω από κρασί που εκτείνονταν και σε άλλους τομείς όπως η αγγειοπλαστική και η κεραμική.
Μέλι
Δεν υπήρχε περίπτωση να είχες σκεφτεί ποτέ πως το μέλι θα μπορούσε να σταματήσει την πορεία ενός εκ των ισχυροτέρων στρατών της ανθρωπότητας. Όμως το έκανε. Τον 1ο μ.Χ. αιώνα -κάπου γύρω στο 67 μ.Χ.- τα ρωμαϊκά στρατεύματα έκαναν επέλαση στην ανατολική πλευρά της Μεσογείου φτάνοντας μέχρι τις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Εκεί, από τότε γινόταν παραγωγή ενός είδους μελιού από νέκταρ ενός συγκεκριμένου ροδόδενδρου.
Σήμερα είναι γνωστό ως το «τρελό μέλι», αλλά αυτό δεν ήταν κάτι που γνώριζαν οι Ρωμαίοι στρατιώτες, που λόγω της γεύσης του το κατανάλωναν σε πολύ μεγάλες ποσότητες, με αποτέλεσμα να αντιμετωπίσουν τις παραισθησιογόνες του συνέπειες (υπνηλία, δυσκολία στην όραση κ.α.). Οι κάτοικοι των γύρω περιοχών άφηναν μάλιστα κηρύθρες ως «δόλωμα» προκειμένου να τους αντιμετωπίσουν.
Το διάβασα στο gr.askmen.com