Σαν σήμερα 24 Αυγούστου μαρτύρησε ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός - Η ιστορία του
⍆Έλληνόρθοδοξος ιερομόναχος, ιερομάρτυρας, ισαπόστολος και εθνεγέρτης.... Υπήρξε η πλέον δραστήρια και επιβλητική φυσιογνωμία του νεοελληνικού Μαρτυρολογίου. Η μνήμη του παραμένει ζωντανή μέχρι σήμερα.
Το βαφτιστικό του όνομα ήταν Κώνστας και γεννήθηκε στο Μεγάλο Δέντρο της Αιτωλίας το 1714 από γονείς θεοσεβούμενους. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο ιεροδιδασκαλείο του Γεράσιμου Λύτσικα στη Σιγδίτσα Φωκίδας και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στη Μονή της Αγίας Παρασκευής στα Βραγγιανά των Αγράφων.
Μόλις τελείωσε το σχολείο δούλεψε ως δάσκαλος στην ευρύτερη περιοχή της Ναυπακτίας και μόλις ιδρύθηκε η Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος ήταν από τους πρώτους σπουδαστές της. Παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας, με δασκάλους τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Ευγένιο Βούλγαρη και το Νικόλαο Τζαρτζούλη και μελέτησε σε βάθος την Αγία Γραφή και το έργο των Πατέρων της Εκκλησίας. Το 1759 ενδύθηκε το μοναχικό σχήμα στη Μονή του Αγίου Φιλοθέου κι έλαβε το όνομα Κοσμάς. Μετ’ ολίγον χειροτονήθηκε ιερέας.
Τον επόμενο χρόνο, με την προτροπή του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Σωφρονίου Β’, ο οποίος είχε εκτιμήσει τις αρετές και το δυναμικό του χαρακτήρα, ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο στο υπόδουλο έθνος, το οποίο συνέχισε αδιάλειπτα για είκοσι χρόνια και επισφράγισε με το μαρτύριό του. Ο πατρο-Κοσμάς πραγματοποίησε τέσσερις μεγάλες περιοδείες σε διάφορες περιοχές του Ελληνισμού, από την Κωνσταντινούπολη ως την Πελοπόννησο και από τα νησιά του Αιγαίου ως την Αλβανία. Κήρυττε το λόγο του Θεού σε γλώσσα απλή και κατανοητή, ενώ παράλληλα ενίσχυε το φρόνημα του υπόδουλου γένους στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Ο Κοσμάς κήρυττε την εμμονή στην ορθόδοξη πίστη. Η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς τον πλησίον είναι οι δύο άξονες γύρω από τους οποίους περιστρεφόταν περισσότερο η διδασκαλία του. «Καθώς ένα χελιδόνι χρειάζεται δύο πτέρυγας δια να πετά εις τον αέρα, ούτω και ημείς χρειαζόμεθα αυτάς τα δύο αγάπας, διότι χωρίς αυτών είναι αδύνατον να σωθώμεν» έλεγε.
Η αγάπη και η ευλάβεια προς τον Θεό έπρεπε να εκδηλώνεται και με την τήρηση της Κυριακής αργίας, την οποία όμως κατέλυαν οι Εβραίοι με τα παζάρια. Γι’ αυτό το λόγο κατά τα τελευταία χρόνια της δράσης του επιτέθηκε με ασυνήθιστη οξύτητα εναντίον τους. «Δέκα χιλιάδες χριστιανοί με αγαπώσι και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με αγαπώσι και ένας όχι τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν τον θάνατόν μου και ένας όχι» έγραφε στον αδελφό του Χρύσανθο.
Ο πατροΚοσμάς με το κήρυγμά του προκάλεσε την οργή των Εβραίων της Ηπείρου, οι οποίοι τον διέβαλαν ως όργανο των Ρώσων και υποκινητή επανάστασης των χριστιανών εναντίον του οθωμανικού κράτους στον πασά της περιοχής. Έτσι, καθώς κήρυττε το λόγο του Θεού στο χωριό Κολικόντασι του Βερατίου (σημερινό Μπεράτι Αλβανίας) συνελήφθη στις 23 Αυγούστου 1779 με εντολή του τοπικού ηγεμόνα Κουρτ Πασά και την επομένη κρεμάστηκε από δέντρο στις όχθες του ποταμού Άψου. Το σώμα του ρίχτηκε στο ποτάμι, απ’ όπου το ανέσυρε ο εφημέριος του χωριού και το έθαψε.
Τον χαρακτήρα του κηρύγματός του δείχνουν οι «Διδαχές» του, όσες διασώθηκαν από τους μαθητές του, οι οποίοι τον ακολουθούσαν στις διάφορες περιοδείες του και κρατούσαν σημειώσεις. Ο Κοσμάς είναι γνωστός στις μέρες μας και για τις προφητείες του.
Από τις πολλές προφητείες του, που διασώζονται, άλλες αναφέρονται στην απελευθέρωση του Γένους, άλλες στο μέλλον προσώπων και πόλεων, άλλες στο μέλλον της ανθρωπότητας και άλλες στις καταπληκτικές εφευρέσεις της επιστήμης.
Το βαφτιστικό του όνομα ήταν Κώνστας και γεννήθηκε στο Μεγάλο Δέντρο της Αιτωλίας το 1714 από γονείς θεοσεβούμενους. Τα πρώτα γράμματα τα έμαθε στο ιεροδιδασκαλείο του Γεράσιμου Λύτσικα στη Σιγδίτσα Φωκίδας και στη συνέχεια παρακολούθησε μαθήματα στη Μονή της Αγίας Παρασκευής στα Βραγγιανά των Αγράφων.
Μόλις τελείωσε το σχολείο δούλεψε ως δάσκαλος στην ευρύτερη περιοχή της Ναυπακτίας και μόλις ιδρύθηκε η Αθωνιάδα Σχολή στο Άγιο Όρος ήταν από τους πρώτους σπουδαστές της. Παρακολούθησε μαθήματα φιλοσοφίας, με δασκάλους τον Παναγιώτη Παλαμά, τον Ευγένιο Βούλγαρη και το Νικόλαο Τζαρτζούλη και μελέτησε σε βάθος την Αγία Γραφή και το έργο των Πατέρων της Εκκλησίας. Το 1759 ενδύθηκε το μοναχικό σχήμα στη Μονή του Αγίου Φιλοθέου κι έλαβε το όνομα Κοσμάς. Μετ’ ολίγον χειροτονήθηκε ιερέας.
Τον επόμενο χρόνο, με την προτροπή του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Σωφρονίου Β’, ο οποίος είχε εκτιμήσει τις αρετές και το δυναμικό του χαρακτήρα, ξεκίνησε το ιεραποστολικό του έργο στο υπόδουλο έθνος, το οποίο συνέχισε αδιάλειπτα για είκοσι χρόνια και επισφράγισε με το μαρτύριό του. Ο πατρο-Κοσμάς πραγματοποίησε τέσσερις μεγάλες περιοδείες σε διάφορες περιοχές του Ελληνισμού, από την Κωνσταντινούπολη ως την Πελοπόννησο και από τα νησιά του Αιγαίου ως την Αλβανία. Κήρυττε το λόγο του Θεού σε γλώσσα απλή και κατανοητή, ενώ παράλληλα ενίσχυε το φρόνημα του υπόδουλου γένους στα δύσκολα χρόνια της Τουρκοκρατίας.
Ο Κοσμάς κήρυττε την εμμονή στην ορθόδοξη πίστη. Η αγάπη προς τον Θεό και η αγάπη προς τον πλησίον είναι οι δύο άξονες γύρω από τους οποίους περιστρεφόταν περισσότερο η διδασκαλία του. «Καθώς ένα χελιδόνι χρειάζεται δύο πτέρυγας δια να πετά εις τον αέρα, ούτω και ημείς χρειαζόμεθα αυτάς τα δύο αγάπας, διότι χωρίς αυτών είναι αδύνατον να σωθώμεν» έλεγε.
Η αγάπη και η ευλάβεια προς τον Θεό έπρεπε να εκδηλώνεται και με την τήρηση της Κυριακής αργίας, την οποία όμως κατέλυαν οι Εβραίοι με τα παζάρια. Γι’ αυτό το λόγο κατά τα τελευταία χρόνια της δράσης του επιτέθηκε με ασυνήθιστη οξύτητα εναντίον τους. «Δέκα χιλιάδες χριστιανοί με αγαπώσι και ένας με μισεί. Χίλιοι Τούρκοι με αγαπώσι και ένας όχι τόσον. Χιλιάδες Εβραίοι θέλουν τον θάνατόν μου και ένας όχι» έγραφε στον αδελφό του Χρύσανθο.
Ο πατροΚοσμάς με το κήρυγμά του προκάλεσε την οργή των Εβραίων της Ηπείρου, οι οποίοι τον διέβαλαν ως όργανο των Ρώσων και υποκινητή επανάστασης των χριστιανών εναντίον του οθωμανικού κράτους στον πασά της περιοχής. Έτσι, καθώς κήρυττε το λόγο του Θεού στο χωριό Κολικόντασι του Βερατίου (σημερινό Μπεράτι Αλβανίας) συνελήφθη στις 23 Αυγούστου 1779 με εντολή του τοπικού ηγεμόνα Κουρτ Πασά και την επομένη κρεμάστηκε από δέντρο στις όχθες του ποταμού Άψου. Το σώμα του ρίχτηκε στο ποτάμι, απ’ όπου το ανέσυρε ο εφημέριος του χωριού και το έθαψε.
Τον χαρακτήρα του κηρύγματός του δείχνουν οι «Διδαχές» του, όσες διασώθηκαν από τους μαθητές του, οι οποίοι τον ακολουθούσαν στις διάφορες περιοδείες του και κρατούσαν σημειώσεις. Ο Κοσμάς είναι γνωστός στις μέρες μας και για τις προφητείες του.
Από τις πολλές προφητείες του, που διασώζονται, άλλες αναφέρονται στην απελευθέρωση του Γένους, άλλες στο μέλλον προσώπων και πόλεων, άλλες στο μέλλον της ανθρωπότητας και άλλες στις καταπληκτικές εφευρέσεις της επιστήμης.
Αναφέρουμε τις πιο γνωστές:
Στις 27 Αυγούστου 2009 η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ενέκρινε το αίτημα της Δασικής Υπηρεσίας για να ορισθεί ο Άγιος Ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός ως Προστάτης των υπαλλήλων αυτής.
Διαβάστε το Ιστορικό της ανακήρυξης του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού «ως Προστάτη της Δασικής Υπηρεσίας της Ελλάδας και των υπαλλήλων αυτής» από τον Ιωάννη Κέκερη. Κατά την πολύχρονη θητεία μου στη Δασική Υπηρεσία, από το 1973 σε συζητήσεις μεταξύ των υπαλλήλων και εργαζομένων της Δασικής Υπηρεσίας εκφράζονταν άλλοτε ως επιθυμία, άλλοτε ως παράπονο, αλλά και ως ευχή και προσευχή συνάμα, πως πρέπει η Δασική Υπηρεσία και οι υπάλληλοι της να αποκτήσουν προστάτη Άγιο, όπως έχουν τόσα Επαγγέλματα, Κλάδοι και Υπηρεσίες.
Οι υπάλληλοι του Δασαρχείου Αρναίας, με τη θεμελίωση της Ιερά Μονής του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, το 2001, στις καταπράσινες πλαγιές του Χολομώντα, αισθανθήκαμε συνδεδεμένοι με τον Άγιο, που, κοντά στα τόσα άλλα, κήρυξε την αγάπη για τα δένδρα και την ευαισθησία απέναντι στο φυσικό περιβάλλον.
Έκτοτε στη γιορτή του 24 Αυγούστου προσφέρουμε (και συνεχίζουμε μέχρι σήμερα), με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Νικόδημου, αρτοκλασία υπέρ υγείας των υπηρετούντων και υπηρετησάντων στη Δασική Υπηρεσία, και τελούμε Ιερό Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων.
«Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε ο πρώτος οικολόγος, ο πρώτος περιβαλλοντολόγος» έλεγε συχνά ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος Μαϊδώνης, Πρωτοσύγκελλος και Πνευματικός της Μονής. Χαρακτηριστική η διδαχή και προφητεία συνάμα: «Οι άνθρωποι θαμείνουν πτωχοί γιατί δεν θα ‘χουν αγάπη στα δένδρα»
Στο πρώτο Πνευματικό Συμπόσιο, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Αυγούστου 2002, με γενικό τίτλο «ο Άγιος Κοσμάς και η εποχή μας» ο αείμνηστος καθηγητής Θεόδωρος Ψαριώτης, Γεωπόνος – Περιβαλλοντολόγος -Ερευνητής εισηγήθηκε το θέμα «Άγιος Κοσμάς και Περιβάλλον».
Με αφορμή την εισήγηση αυτή και με παρέμβαση του υπογράφοντα ο ομιλητής τεκμηρίωσε από περιβαλλοντικής σκοπιάς και υιοθετήθηκε ομόφωνα από τους συνέδρους η πρόταση «να ανακηρυχτεί ο Άγιος Κοσμάς, ο Άγιος του Φυσικού Περιβάλλοντος και όλων των εργαζομένων στα δάση».
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γεννήθηκε και ξεκίνησε από το Μεγάλο Δένδρο της Αιτωλίας, μόνασε στην Ιερά Μονή Φιλόθεου, που περικλείεται από καταπράσινα δάση κυρίως Καστανιάς, διέσχισε τα βουνά και τα λαγκάδια της σκλαβωμένης πατρίδας μας για να αναστήσει το γένος, έστηνε τον υπαίθριο άμβωνα του κάτω από δασιά φυλλώματα, δίδασκε στους Έλληνες να αγαπούν τα δένδρα, χαρακτηριστική η διδαχή και προφητεία συνάμα στην εικόνα της αφίσας και του σελιδοδείκτη: «οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί γιατί δεν θα χουν αγάπη στα δένδρα» Μα και το Άγιο Μαρτύριο του με δένδρο συνδέεται:
«Αυτόπτης του μαρτυρικού θανάτου θα γράψει: «τον εκάθισαν κοντά εις το δένδρον και ηθέλησαν να του δέσουν τα χέρια, αλλ’ εκείνος δεν τους άφησε λέγοντας τους ότι δεν αντιστέκεται. Έπειτα ακούμπησε την ιεράν κεφαλήν του εις το δένδρον και ούτω τον έδεσαν από τον λαιμόν με ένα σχοινί…»
Μα και το 1943, όταν με θαυμαστό τρόπο φανερώθηκε στην πατριώτισσα μας Σουσσάνα Τρικαλιώτη αυτή τον είδε να κάθεται κάτω από μια καστανιά στον Γκόμπελο εκεί κοντά στο Μοναστήρι. Και σε επανεμφάνιση του της λέει: «Κάτω από αυτό το Δένδρο θα βάλης κανδήλι και θα έρχεσαι κάθε ημέρα να το ανάβεις» όπως ακριβώς αναφέρει στο βιβλίο του «οι Άγιοί μας» ο Πανοσιολογιώτατος Πρωτοσύγκελός μας.
Με βάση αυτή την ανακοίνωση – πόρισμα του Συμποσίου, συντάχθηκε κοινή Ανακοίνωση – Δήλωση που συνυπόγραψαν όλοι οι υπάλληλοι και εργαζόμενοι στο Δασαρχείο Αρναίας με προϊστάμενο τότε τον κ. Αναστάσιο Οικονόμου, με αποδέκετες τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας και τα Πανελλήνια Δασικά Συνδικαλιστικά όργανα.
Το 2006 με την από 3/8/2006 προσωπική μου επιστολή ενημερώθηκε για το όλο εγχείρημα ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κύρος Χριστόδουλος, στον οποίο έστειλα το σχετικό φάκελο και ο οποίος απάντησε με την 3561/2006/23-8-2006 επιστολή, την οποία κοινοποίησε και στον Μητροπολίτη μας.
Η επιστολή ανέφερε μεταξύ άλλων.: «…Ειδικώτερα ο ισαπόστολος, ο εθναπόστολος, ο ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός, ο πεζοπόρος αυτού του θεού πράγματι αξίζει εσείς οι Δασικοί να τον έχετε προστάτη άγιόν σας, πρότυπο στη ζωή και στα έργα σας, εικόνισμα σε όλες τις υπηρεσίες σας. Ήταν εκείνος ο άγιος που έζησε μέσα στη φύση, την αγάπησε τόσο πολύ γιατί έβλεπε σ’ αυτή το υπέροχο της θείας Δημιουργίας, μίλησε ακόμη για το φυσικό περιβάλλον, χρησιμοποίησε στις διδασκαλίες και στις προφητείες του παραδείγματα από την όλη χλωρίδα και πανίδα, μα και άφησε να πετάξει στον ουρανό η τελευταία του πνοή κοντά σ’ ένα δένδρο… Καλόν είναι να έλθετε εις επικοινωνίαν για το όλο θέμα με τον άξιον Ποιμενάρχην σας Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιερισσού Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Νικόδημον και συν θεώ όλα θα τακτοποιηθούν…»
Ύστερα από αυτό, με την εξουσιοδότηση που είχα από το προσωπικό του Δασαρχείου Αρναίας, και με την ιδιότητα του Αντιπροέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Δασικών Υπαλλήλων εγχείρισα όλα τα παραστατικά στον μακαριστό Μητροπολίτη Ιερισσού Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Νικόδημο και έτσι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, κατά την συνεδρίαση της στις 27 Αυγούστου 2009 ανακήρυξε « ως Προστάτην της Δασικής Υπηρεσίας της Ελλάδος και των υπαλλήλων αυτής τον Άγιον Ένδοξον Ιερομάρτυρα Κοσμάν ο Αιτωλόν» εκδίδοντας τη σχετική Πράξη.
Ο όλος φάκελος μαζί με την Πράξη υποβλήθηκε με την 4224/9-9-2009 αναφορά του Δασαρχείου Αρναίας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τη θεσμική κατοχύρωση του εγχειρήματος από την πλευρά της Πολιτείας, η οποία και έγινε με την 5989/29-9-2009 Υπουργική απόφαση.
Πέρασε ένας χρόνος και για πρώτη φορά εφέτος γιορτάζεται ο Άγιος Κοσμάς ως «Προστάτης της Δασικής Υπηρεσίας της Ελλάδος και των υπαλλήλων αυτής». Δυστυχώς όμως η Διοίκηση, γνωστή για τα βραχυκυκλώματα και τις παλινωδίες της έκαμε πάλι το θαύμα της! Η τότε διοικούντες, που τώρα είναι συνταξιούχοι, δεν φρόντισαν να στείλουν την απόφαση στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση. Οι νυν ασχολήθηκαν με τα ίχνη του λέοντος. Αντί να φροντίσουν για τη δημοσίευση της απόφασης επικαιροποιημένης, έστω, ξόδεψαν το χρόνο τους και τη δραστηριότητα τους για το αν η 24η Αυγούστου θα είναι «επίσημη αργία της Δασικής Υπηρεσίας» και όχι με την ουσία, που είναι η εορτή του Προστάτη της Αγίου. Να το ερμηνεύσω ως μια άλλη απόδειξη απαξίωσης της Δασικής Υπηρεσίας και των Υπαλλήλων της; Αισθάνομαι την ανάγκη να απευθυνθώ από αυτό το βήμα προς όλους τους υπαλλήλους της Δασικής Υπηρεσίας, ανά την Ελλάδα.
Ό Προστάτης μας άγιος δίδαξε:
«Όλα μπορούν να σας τα πάρουν. Τη ψυχή σας όμως δεν μπορούν, αν δεν τη δώσετε από μόνοι σας».
Κι εμείς οι Δασικοί εδώ και χρόνια όλο και κάτι δίνουμε ή μας το παίρνουν χωρίς να το καταλάβουμε, που είναι το ίδιο. Αφού δεχθήκαμε να μας απομακρύνουν από το αντικείμενο μας, το Δάσος, όταν αυτό βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή του, όταν καίγεται, τότε ενός κακού δοθέντος μύρια έπονται.
Θέλω όμως να δώσω και ένα άλλο μήνυμα:
Είτε το θέλουν κάποιοι, είτε δεν το θέλουν, απόψε, σήμερα, αύριο η καρδιά της Δασικής Υπηρεσίας χτυπά εδώ στην Αρναία, στη Χαλκιδική, στο Δασαρχείο Αρναίας, στον «Γκόμπελο», στις καταπράσινες πλαγιές του Χολομώντα, στο Μοναστήρι του Προστάτη της, του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Ως Προστάτη τον όρισε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με αίτημα υπαλλήλων που ζουν και αναπνέουν καθαρό αέρα, που πίνουν νερό από πηγές, όχι εμφιαλωμένο, πράγμα σπάνιο για την εποχή μας, και που όταν δουλεύουν δεν κοιτούν το ρολόι, ούτε τους απασχολεί η «επίσημη αργία», προκειμένου να «δραπετεύσουν» από τα τσιμεντοκούτια, που τα λένε γραφεία.
Εύχομαι και προσεύχομαι ο Άγιος Κοσμάς να βοηθήσει να ορθοποδήσει η Δασική Υπηρεσία. Και θα γίνει αυτό, με μια προϋπόθεση: Να σταθούμε οι υπάλληλοι της στο ύψος των περιστάσεων. Το οφείλουμε στις γενιές που έρχονται, στις χιλιάδες πτυχιούχους ανέργους Δασολόγους, Δασοπόνους, Ειδικούς Δασοπροστασίας. Στους κατοίκους της Ελληνικής υπαίθρου: Δασεργάτες, υλοτόμους, ελαιοπαραγωγούς, μελισσοτρόφους, κτηνοτρόφους, κυνηγούς, περιηγητές – οικοτουρίστες.
- «Το ποθούμενον θα γίνη στην τρίτη γενεά. Θα το ιδούν τα εγγόνια σας». Πράγματι, η γενιά του 1821 υπήρξε η τρίτη από την εποχή του Κοσμά.
- «Πότε θα ‘ρθή το ποθούμενον;» ρώτησαν τον Κοσμά στα Τσαραπλανά της Ηπείρου. «Όταν θα σμίξουν αυτά» απάντησε εκείνος, δείχνοντας δύο μικρά δέντρα. Αυτά, τελικά, μεγάλωσαν κι ενώθηκαν το 1912, χρονιά των Βαλκανικών Πολέμων.
- Θα έλθη καιρός που θα διευθύνουν τον κόσμον τα άλαλα και τα μπάλαλα», εννοώντας τα άψυχα μηχανήματα των διαφόρων εφευρέσεων».
- «Θα ‘ρθή καιρός που οι άνθρωποι θα μιλούν από ένα μακρυνό μέρος σε άλλο, σαν νά ‘ναι σε πλαγινά δωμάτια».
- «Θα δήτε να πετάνε άνθρωποι στον ουρανό σαν μαυροπούλια και να ρίχνουν φωτιά στον κόσμο».
Απολυτίκιο
«Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε ο πρώτος οικολόγος, ο πρώτος περιβαλλοντολόγος»Θείας πίστεως διδασκαλία,
κατεκόσμησας τὴν Εκκλησίαν,
ζηλωτής των Αποστόλων γενόμενος
και κατασπείρας τα θεία διδάγματα,
μαρτυρικώς τον αγώνα ετέλεσας.
Κοσμά ένδοξε,
Χριστόν τον Θεόν ικέτευε,
δωρήσασθαι ημίν το μέγα έλεος.
Στις 27 Αυγούστου 2009 η Διαρκής Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος ενέκρινε το αίτημα της Δασικής Υπηρεσίας για να ορισθεί ο Άγιος Ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός ως Προστάτης των υπαλλήλων αυτής.
Διαβάστε το Ιστορικό της ανακήρυξης του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού «ως Προστάτη της Δασικής Υπηρεσίας της Ελλάδας και των υπαλλήλων αυτής» από τον Ιωάννη Κέκερη. Κατά την πολύχρονη θητεία μου στη Δασική Υπηρεσία, από το 1973 σε συζητήσεις μεταξύ των υπαλλήλων και εργαζομένων της Δασικής Υπηρεσίας εκφράζονταν άλλοτε ως επιθυμία, άλλοτε ως παράπονο, αλλά και ως ευχή και προσευχή συνάμα, πως πρέπει η Δασική Υπηρεσία και οι υπάλληλοι της να αποκτήσουν προστάτη Άγιο, όπως έχουν τόσα Επαγγέλματα, Κλάδοι και Υπηρεσίες.
Οι υπάλληλοι του Δασαρχείου Αρναίας, με τη θεμελίωση της Ιερά Μονής του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, το 2001, στις καταπράσινες πλαγιές του Χολομώντα, αισθανθήκαμε συνδεδεμένοι με τον Άγιο, που, κοντά στα τόσα άλλα, κήρυξε την αγάπη για τα δένδρα και την ευαισθησία απέναντι στο φυσικό περιβάλλον.
Έκτοτε στη γιορτή του 24 Αυγούστου προσφέρουμε (και συνεχίζουμε μέχρι σήμερα), με τις ευλογίες του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη μας κ. Νικόδημου, αρτοκλασία υπέρ υγείας των υπηρετούντων και υπηρετησάντων στη Δασική Υπηρεσία, και τελούμε Ιερό Μνημόσυνο υπέρ αναπαύσεως των κεκοιμημένων.
«Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός υπήρξε ο πρώτος οικολόγος, ο πρώτος περιβαλλοντολόγος» έλεγε συχνά ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Χρυσόστομος Μαϊδώνης, Πρωτοσύγκελλος και Πνευματικός της Μονής. Χαρακτηριστική η διδαχή και προφητεία συνάμα: «Οι άνθρωποι θαμείνουν πτωχοί γιατί δεν θα ‘χουν αγάπη στα δένδρα»
Στο πρώτο Πνευματικό Συμπόσιο, που πραγματοποιήθηκε στις 25 Αυγούστου 2002, με γενικό τίτλο «ο Άγιος Κοσμάς και η εποχή μας» ο αείμνηστος καθηγητής Θεόδωρος Ψαριώτης, Γεωπόνος – Περιβαλλοντολόγος -Ερευνητής εισηγήθηκε το θέμα «Άγιος Κοσμάς και Περιβάλλον».
Με αφορμή την εισήγηση αυτή και με παρέμβαση του υπογράφοντα ο ομιλητής τεκμηρίωσε από περιβαλλοντικής σκοπιάς και υιοθετήθηκε ομόφωνα από τους συνέδρους η πρόταση «να ανακηρυχτεί ο Άγιος Κοσμάς, ο Άγιος του Φυσικού Περιβάλλοντος και όλων των εργαζομένων στα δάση».
Ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός γεννήθηκε και ξεκίνησε από το Μεγάλο Δένδρο της Αιτωλίας, μόνασε στην Ιερά Μονή Φιλόθεου, που περικλείεται από καταπράσινα δάση κυρίως Καστανιάς, διέσχισε τα βουνά και τα λαγκάδια της σκλαβωμένης πατρίδας μας για να αναστήσει το γένος, έστηνε τον υπαίθριο άμβωνα του κάτω από δασιά φυλλώματα, δίδασκε στους Έλληνες να αγαπούν τα δένδρα, χαρακτηριστική η διδαχή και προφητεία συνάμα στην εικόνα της αφίσας και του σελιδοδείκτη: «οι άνθρωποι θα μείνουν πτωχοί γιατί δεν θα χουν αγάπη στα δένδρα» Μα και το Άγιο Μαρτύριο του με δένδρο συνδέεται:
«Αυτόπτης του μαρτυρικού θανάτου θα γράψει: «τον εκάθισαν κοντά εις το δένδρον και ηθέλησαν να του δέσουν τα χέρια, αλλ’ εκείνος δεν τους άφησε λέγοντας τους ότι δεν αντιστέκεται. Έπειτα ακούμπησε την ιεράν κεφαλήν του εις το δένδρον και ούτω τον έδεσαν από τον λαιμόν με ένα σχοινί…»
Μα και το 1943, όταν με θαυμαστό τρόπο φανερώθηκε στην πατριώτισσα μας Σουσσάνα Τρικαλιώτη αυτή τον είδε να κάθεται κάτω από μια καστανιά στον Γκόμπελο εκεί κοντά στο Μοναστήρι. Και σε επανεμφάνιση του της λέει: «Κάτω από αυτό το Δένδρο θα βάλης κανδήλι και θα έρχεσαι κάθε ημέρα να το ανάβεις» όπως ακριβώς αναφέρει στο βιβλίο του «οι Άγιοί μας» ο Πανοσιολογιώτατος Πρωτοσύγκελός μας.
Με βάση αυτή την ανακοίνωση – πόρισμα του Συμποσίου, συντάχθηκε κοινή Ανακοίνωση – Δήλωση που συνυπόγραψαν όλοι οι υπάλληλοι και εργαζόμενοι στο Δασαρχείο Αρναίας με προϊστάμενο τότε τον κ. Αναστάσιο Οικονόμου, με αποδέκετες τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας και τα Πανελλήνια Δασικά Συνδικαλιστικά όργανα.
Το 2006 με την από 3/8/2006 προσωπική μου επιστολή ενημερώθηκε για το όλο εγχείρημα ο Μακαριστός Αρχιεπίσκοπος κύρος Χριστόδουλος, στον οποίο έστειλα το σχετικό φάκελο και ο οποίος απάντησε με την 3561/2006/23-8-2006 επιστολή, την οποία κοινοποίησε και στον Μητροπολίτη μας.
Η επιστολή ανέφερε μεταξύ άλλων.: «…Ειδικώτερα ο ισαπόστολος, ο εθναπόστολος, ο ιερομάρτυς Κοσμάς ο Αιτωλός, ο πεζοπόρος αυτού του θεού πράγματι αξίζει εσείς οι Δασικοί να τον έχετε προστάτη άγιόν σας, πρότυπο στη ζωή και στα έργα σας, εικόνισμα σε όλες τις υπηρεσίες σας. Ήταν εκείνος ο άγιος που έζησε μέσα στη φύση, την αγάπησε τόσο πολύ γιατί έβλεπε σ’ αυτή το υπέροχο της θείας Δημιουργίας, μίλησε ακόμη για το φυσικό περιβάλλον, χρησιμοποίησε στις διδασκαλίες και στις προφητείες του παραδείγματα από την όλη χλωρίδα και πανίδα, μα και άφησε να πετάξει στον ουρανό η τελευταία του πνοή κοντά σ’ ένα δένδρο… Καλόν είναι να έλθετε εις επικοινωνίαν για το όλο θέμα με τον άξιον Ποιμενάρχην σας Σεβασμιώτατον Μητροπολίτην Ιερισσού Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Νικόδημον και συν θεώ όλα θα τακτοποιηθούν…»
Ύστερα από αυτό, με την εξουσιοδότηση που είχα από το προσωπικό του Δασαρχείου Αρναίας, και με την ιδιότητα του Αντιπροέδρου της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Δασικών Υπαλλήλων εγχείρισα όλα τα παραστατικά στον μακαριστό Μητροπολίτη Ιερισσού Αγίου Όρους και Αρδαμερίου κ. Νικόδημο και έτσι η Διαρκής Ιερά Σύνοδος, κατά την συνεδρίαση της στις 27 Αυγούστου 2009 ανακήρυξε « ως Προστάτην της Δασικής Υπηρεσίας της Ελλάδος και των υπαλλήλων αυτής τον Άγιον Ένδοξον Ιερομάρτυρα Κοσμάν ο Αιτωλόν» εκδίδοντας τη σχετική Πράξη.
Ο όλος φάκελος μαζί με την Πράξη υποβλήθηκε με την 4224/9-9-2009 αναφορά του Δασαρχείου Αρναίας στο Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, για τη θεσμική κατοχύρωση του εγχειρήματος από την πλευρά της Πολιτείας, η οποία και έγινε με την 5989/29-9-2009 Υπουργική απόφαση.
Πέρασε ένας χρόνος και για πρώτη φορά εφέτος γιορτάζεται ο Άγιος Κοσμάς ως «Προστάτης της Δασικής Υπηρεσίας της Ελλάδος και των υπαλλήλων αυτής». Δυστυχώς όμως η Διοίκηση, γνωστή για τα βραχυκυκλώματα και τις παλινωδίες της έκαμε πάλι το θαύμα της! Η τότε διοικούντες, που τώρα είναι συνταξιούχοι, δεν φρόντισαν να στείλουν την απόφαση στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση. Οι νυν ασχολήθηκαν με τα ίχνη του λέοντος. Αντί να φροντίσουν για τη δημοσίευση της απόφασης επικαιροποιημένης, έστω, ξόδεψαν το χρόνο τους και τη δραστηριότητα τους για το αν η 24η Αυγούστου θα είναι «επίσημη αργία της Δασικής Υπηρεσίας» και όχι με την ουσία, που είναι η εορτή του Προστάτη της Αγίου. Να το ερμηνεύσω ως μια άλλη απόδειξη απαξίωσης της Δασικής Υπηρεσίας και των Υπαλλήλων της; Αισθάνομαι την ανάγκη να απευθυνθώ από αυτό το βήμα προς όλους τους υπαλλήλους της Δασικής Υπηρεσίας, ανά την Ελλάδα.
Ό Προστάτης μας άγιος δίδαξε:
«Όλα μπορούν να σας τα πάρουν. Τη ψυχή σας όμως δεν μπορούν, αν δεν τη δώσετε από μόνοι σας».
Κι εμείς οι Δασικοί εδώ και χρόνια όλο και κάτι δίνουμε ή μας το παίρνουν χωρίς να το καταλάβουμε, που είναι το ίδιο. Αφού δεχθήκαμε να μας απομακρύνουν από το αντικείμενο μας, το Δάσος, όταν αυτό βρίσκεται στη χειρότερη στιγμή του, όταν καίγεται, τότε ενός κακού δοθέντος μύρια έπονται.
Θέλω όμως να δώσω και ένα άλλο μήνυμα:
Είτε το θέλουν κάποιοι, είτε δεν το θέλουν, απόψε, σήμερα, αύριο η καρδιά της Δασικής Υπηρεσίας χτυπά εδώ στην Αρναία, στη Χαλκιδική, στο Δασαρχείο Αρναίας, στον «Γκόμπελο», στις καταπράσινες πλαγιές του Χολομώντα, στο Μοναστήρι του Προστάτη της, του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού.
Ως Προστάτη τον όρισε η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, με αίτημα υπαλλήλων που ζουν και αναπνέουν καθαρό αέρα, που πίνουν νερό από πηγές, όχι εμφιαλωμένο, πράγμα σπάνιο για την εποχή μας, και που όταν δουλεύουν δεν κοιτούν το ρολόι, ούτε τους απασχολεί η «επίσημη αργία», προκειμένου να «δραπετεύσουν» από τα τσιμεντοκούτια, που τα λένε γραφεία.
Εύχομαι και προσεύχομαι ο Άγιος Κοσμάς να βοηθήσει να ορθοποδήσει η Δασική Υπηρεσία. Και θα γίνει αυτό, με μια προϋπόθεση: Να σταθούμε οι υπάλληλοι της στο ύψος των περιστάσεων. Το οφείλουμε στις γενιές που έρχονται, στις χιλιάδες πτυχιούχους ανέργους Δασολόγους, Δασοπόνους, Ειδικούς Δασοπροστασίας. Στους κατοίκους της Ελληνικής υπαίθρου: Δασεργάτες, υλοτόμους, ελαιοπαραγωγούς, μελισσοτρόφους, κτηνοτρόφους, κυνηγούς, περιηγητές – οικοτουρίστες.
Με πληροφορίες από τα sansimera.gr & dasarxeio.com