Τελειώνουν τα τσιπάκια σε όλο τον πλανήτη - Η παγκόσμια κρίση που απογειώνει τις τιμές τους
Στην εποχή μας εκατοντάδες προϊόντα καθημερινης χρήσης- αυτοκίνητα, πλυντήρια, smartphone κοκ- βασίζονται σε μικροτσιπ υπολογιστών, όπως είναι ευρύτερα γνωστοί οι ημιαγωγοί.
Αυτή τη στιγμή ωστόσο, δεν υπάρχουν αρκετά τσιπάκια για να καλύψουν τη ζήτηση, με αποτέλεσμα πολλά δημοφιλή προϊόντα να είναι σε έλλειψη.
Είναι σχεδόν αδύνατο λόγου χάρη να αγοράσει κανείς μια κονσόλα παιχνιδιών PS5, ενώ δεκάδες χιλιάδες αυτοκίνητα παραμένουν "μπλοκαρισμένα" σε αποθήκες αυτοκινητοβιομηχανιών αναμένοντας τα κατάλληλα τσιπάκια για να τεθούν σε λειτουργία.
Κολοσσοί της αυτοκινητοβιομηχανίας, όπως η Toyota, η Ford και η Volvo κλήθηκαν είτε να επιβραδύνουν είτε να σταματήσουν προσωρινά την παραγωγή στα εργοστάσιά τους. Και οι κατασκευαστές smartphones αισθάνονται επίσης την έλλειψη, με την Apple να προειδοποιεί ότι θα μπορούσε να επηρεαστούν ακόμη και οι πωλήσεις των iPhone.
Το πρόβλημα έχει ήδη φθάσει στους καταναλωτές. Οι πωλήσεις μεταχειρισμένων αυτοκινήτων αυξάνονται, λόγου χάρη επειδή τα νέα οχήματα, που περιέχουν συχνά χιλιάδες μεμονωμένα τσιπ, είναι σε έλλειψη.
Ο Κρις Χάλπιν, μουσικός με έδρα το North Warwickshire, είναι ένας από τους πολλούς που βιώνουν την κρίση των ημιαγωγών που πλήττει πολλούς τομείς της οικονομίας.
Πάσχει από εγκεφαλική παράλυση και μετακινείται με ένα αυτοκίνητο που μισθώνει μέσω του συστήματος Motability. Η έλλειψη τσιπ ωστόσο καθυστέρησε το ειδικά διαμορφωμένο αυτοκίνητο που περίμενε.
«Ως άτομο με ειδικές ανάγκες είμαι πραγματικά εξαρτημένος από το αυτοκίνητό μου» λέει ο Χάλπιν, ο οποίος χρησιμοποιεί αναπηρικό αμαξίδιο. Στη Βρετανία, οι ελλείψεις σε ημιαγωγούς -και προσωπικό- έχουν οδηγήσει την παραγωγή αυτοκινήτων σε χαμηλό επίπεδο δεκαετιών.
Τους επόμενους μήνες και, ιδιαίτερα τα Χριστούγεννα, είναι πιθανό να «λείψουν» ακόμη περισσότερα προϊόντα. Τι συμβαίνει λοιπόν;
Τα τσιπ που είναι σε έλλειψη εκτελούν διάφορες λειτουργίες στα σύγχρονα προϊόντα και πολύ συχνά σε μία συσκευή, υπάρχουν πολύ περισσότερα απο ένα.
Ένας συνδυασμός παραγόντων έχει προκαλέσει παγκόσμια έλλειψη ημιαγωγών, η οποία πλήττει ένα εύρος κλάδων από την κατασκευή κινητών και υπολογιστών έως την παραγωγή οχημάτων.
Βασικές αιτίες θεωρούνται οι μαζικές εισαγωγές εκ μέρους αμερικανικών ομίλων, μετά το εμπάργκο σε βάρος του κινεζικού τεχνολογικού κολοσσού Huawei, η πυρκαγιά, που ξέσπασε σε μεγάλο εργοστάσιο στην Ιαπωνία, οι καραντίνες στις χώρες της Ασίας, αλλά και η απεργία στο εργοστάσιο κατασκευής STMicroelectronics στη Γαλλία.
Ο Piotr Esden-Tempski είναι ιδρυτής και ιδιοκτήτης της 1bitsquared, μιας εταιρείας με έδρα τις ΗΠΑ που ειδικεύεται στο ηλεκτρονικό λογισμικό. Έχει παραγγελίες για αρκετές χιλιάδες πλακέτες ηλεκτρονικών που επιτρέπουν στους μαθητές και τους κατασκευαστές να συνδέουν διάφορες συσκευές στους υπολογιστές τους.
Οι προμηθευτές του λένε ότι ορισμένα από τα εξαρτήματα που χρειάζεται και περιέχουν ημιαγωγούς δεν θα είναι διαθέσιμα για 12 μήνες ή περισσότερο. «Δεν μπορείτε απλά να τα συναρμολογήσετε και να παραλείψετε ένα μέρος, δεν πρόκειται να λειτουργήσει» λέει ο ίδιος.
Αυτή η κατάσταση εξελίσσεται εδώ και χρόνια, όχι μήνες. Αναλυτές λένε ότι μεταξύ των πιέσεων που αντιμετώπιζε η βιομηχανία τσιπ ακόμη και πριν από την πανδημία ήταν η άνοδος του 5G, η οποία αύξησε τη ζήτηση, αλλά και η απόφαση των ΗΠΑ να αποτρέψουν την πώληση ημιαγωγών και άλλη τεχνολογία στην Huawei.
Οι κατασκευαστές τσιπ εκτός ΗΠΑ πλημμύρισαν με παραγγελίες για την Κίνα. Άλλες, λιγότερο προφανείς, κατασκευαστικές πολυπλοκότητες εμπόδισαν επίσης την παροχή ορισμένων εξαρτημάτων.
Καθώς η πανδημία προχωρούσε, τα πρώτα σημάδια της αυξομειούμενης ζήτησης οδήγησαν στην αποθήκευση και την μαζική παραγγελία τσιπ από ορισμένες εταιρείες τεχνολογίας, γεγονός που δημιούργησε τεράστες ελλείψεις σε άλλες.
Οι άνθρωποι που εργάζονταν από το σπίτι χρειάζονταν φορητούς υπολογιστές, tablet και κάμερες για να κάνουν τη δουλειά τους, όμως τα εργοστάσιαημιαγωγών έκλεισαν κατά τη διάρκεια του lockdown.
Οι καταναλωτές δυσκολεύονται πλέον να αγοράσουν τις συσκευές που θέλουν, αν και οι κατασκευαστές έχουν καταφέρει μέχρι τώρα να καλύψουν τη ζήτηση. Η πανδημία δεν ήταν η μόνη αιτία της έλλειψης τσιπ: «Ήταν πιθανώς η τελευταία σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι» λένε οι ειδικοί.
Εσχάτως το πρόβλημα επιδεινώθηκε. Μια καταιγίδα στο Τέξας έκλεισε τα εργοστάσια ημιαγωγών και μια πυρκαγιά σε ένα εργοστάσιο στην Ιαπωνία προκάλεσε παρόμοιες καθυστερήσεις. Οι εφοδιαστικοί πονοκέφαλοι επιτείνουν την κατάσταση.
Ο Όλιβερ Τσάπμαν, διευθύνων σύμβουλος της OCI, εταιρεία της εφοδιαστικής αλυσίδας, λέει ότι για πολλά χρόνια το κόστος αποστολής δεν απασχόλησε τις εταιρείες τεχνολογίας επειδή τα προϊόντα τους είναι σχετικά μικρά και οι προμηθευτές θα μπορούσαν να χωρέσουν πολλά σε ένα κοντέινερ.
Αλλά το κόστος μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων σε όλο τον κόσμο έχει αυξηθεί λόγω των ξαφνικών μεταβολών της ζήτησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Συνοδεύεται από αύξηση των τελών αεροπορικών μεταφορών και έλλειψη οδηγών φορτηγού στην Ευρώπη.
Η αποστολή ενός μόνο εμπορευματοκιβωτίου 12 μέτρων από την Ασία στην Ευρώπη κοστίζει σήμερα 17.000 δολάρια λέει ο George Griffiths, από τον κολοσσό S&P Global Platts. Πρόκειται για μια υπερδεκαπλάσια αύξηση σε σχέση με ένα χρόνο πριν, όταν κόστιζε περίπου 1.500 δολάρια.
Οι κατασκευαστές τσιπ ανταποκρίνονται στη διαρκή ζήτηση αυξάνοντας την παραγωγική τους ικανότητα, αλλά αυτό απαιτεί χρόνο, ΄μεταξύ άλλων επειδή τα εργοστάσια ημιαγωγών κοστίζουν δισεκατομμύρια δολάρια για την κατασκευή τους.
To πρόβλημα δεν πρόκειται να λυθεί μέχρι τα Χριστούγεννα και ίσως μέχρι και την επόμενη Black Friday, το Νοέμβριο του 2022. Τα καλά νέα είναι ότι οι καταναλωτές δεν πρόκειται να παρατηρήσουν δυσθεώρητες αυξήσεις τιμών ή εκτεταμένες ελλείψεις τεχνολογικών προϊόντων αυτά τα Χριστούγεννα.
Ορισμένες συσκευές σε ζήτηση, όπως κονσόλες παιχνιδιών, θα μπορούσαν να γίνουν πιο δυσεύρετες, με τους πελάτες να πρέπει να περιμένουν μερικούς μήνες για να τις αποκτήσουν. Ωστόσο, δεν αναμένονται απεριόριστες καθυστερήσεις.
Η πανδημία επιτάχυνε μια ήδη επισφαλή κατάσταση για τους κατασκευαστές τσιπ - βρισκόμαστε στη μέση μιας τεχνολογικής έκρηξης, η προσφορά δεν μπορεί να συμβαδίσει - και αυτό δεν θα διευθετηθεί από τη μια μέρα στην άλλη, λένε παράγοντες της αγοράς.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, επιδιώκει την ενίσχυση της παραγωγής τσιπ στη χώρα, ενώ η Κίνα από την πλευρά της προσφέρει πολλές επιδοτήσεις στη βιομηχανία τσιπ, σε μία προσπάθεια να μειώσει την εξάρτησή της από τη δυτική τεχνολογία.
