Έρμαν Έσσε: Η πλάνη των ανθρώπων με νοοτροπία κοπαδιού
"Μοίρα και ψυχική διάθεση είναι ονόματα μιας και της αυτής έννοιας", είχε πει ο Νοβάλις, ένα από τα πιο βαθυστόχαστα και τα λιγότερο γνωστά γερμανικά πνεύματα.
Ψυχική διάθεση και μοίρα είναι ταυτόσημα, όμως μόνο ο ήρωας είναι εκείνος που βρίσκει το θάρρος για τη μοίρα του.
Αν η πλειοψηφία των ανθρώπων είχε αυτό το θάρρος και αυτού του είδους την ισχυρογνωμοσύνη, η γη θα είχε άλλη όψη.
Αν η πλειοψηφία των ανθρώπων είχε αυτό το θάρρος και αυτού του είδους την ισχυρογνωμοσύνη, η γη θα είχε άλλη όψη.
Οι πληρωμένοι δάσκαλοί μας (οι ίδιοι που ξέρουν να μας εξυμνούν τόσο πολύ τους ήρωες και τους ισχυρογνώμονες παλιότερων εποχών) λένε ότι σ'αυτή την περίπτωση θα έρχονταν τα επάνω κάτω. Αποδείξεις γι'αυτό δεν έχουν και ούτε τους χρειάζονται.
Στην πραγματικότητα η ζωή θα γινόταν πιο πλούσια και υψηλότερη ανάμεσα σε ανθρώπους που θ'ακολουθούσαν με πνεύμα ανεξαρτησίας τον εσωτερικό τους νόμο και την εσωτερική τους αντίληψη.
Βέβαια, κάπου- κάπου αναγκαστικά απασχολούν σήμερα αξιότιμους δικαστές- ένας φόνος, λόγου χάρη. Όμως αυτό δε γίνεται και σήμερα παρ' όλους τους νόμους και τις ποινές; Ωστόσο, μερικά τρομερά και αδιανόητα πράγματα που βλέπουμε να συμβαίνουν με φρικιαστικό τρόπο στον καλοταχτοποιημένο κόσμο μας θα ήταν τότε άγνωστα και αδύνατα. Παραδείγματος χάρη οι πόλεμοι των λαών.
Τώρα ακούω τις αυθεντίες να λένε: "Διακηρύττεις την επανάσταση". Πάλι μια πλάνη που είναι δυνατή μόνο ανάμεσα σε ανθρώπους με νοοτροπία κοπαδιού. Διακηρύσσω επιμονή, ισχυρογνωμοσύνη, όχι ανατροπή. Πώς θα ήταν δυνατόν να επιθυμώ την επανάσταση;
Η επανάσταση δεν είναι τίποτα άλλο από πόλεμος, είναι ακριβώς όπως ο πόλεμος μια "συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα". Ο άνθρωπος όμως που έχει νιώσει το θάρρος να είναι ο εαυτός του και που έχει ακούσει τη φωνή της προσωπικής του μοίρας, αχ, αυτός δεν έχει πια ούτε το ελάχιστο ενδιαφέρον για την πολιτική, του είναι διάφορο αν πρόκειται για πολιτική μοναρχική ή δημοκρατική, επαναστατική ή συντηρητική!
Εκείνος για άλλο νοιάζεται. Όπως και οποιοδήποτε χορταράκι, δε νοιάζεται παρά για την προσωπική του ανάπτυξη και ολοκλήρωση. "Εγωισμός", αν θέλετε. Μόνο που αυτός ο εγωισμός είναι ολότελα διαφορετικός από τον επονείδιστο εγωισμό εκείνου που μαζεύει λεφτά ή εκείνου που σαν τσιγκούνης θέλει να συγκεντρώνει εξουσία στο άτομό του!
Ο άνθρωπος μ' εκείνη την "ισχυρογνωμοσύνη" που εννοώ εγώ δεν επιδιώκει να συγκεντρώσει χρήμα ή εξουσία. Περιφρονεί αυτά τα πράγματα όχι γιατί είναι υπερ-ενάρετος και γεμάτος αυταπάρνηση αλτρουιστής- κάθε άλλο! Αλλά το χρήμα και η εξουσία και όλα αυτά τα πράγματα που για χάρη τους οι άνθρωποι αλληλοβασανίζονται και τελικά αλληλοσκοτώνονται πολύ λίγη αξία έχουν για τον άνθρωπο που έχει βρει τον εαυτό του. Τούτος έχει σε υψηλή εκτίμηση ακριβώς μόνο ένα πράγμα: τη μυστηριώδη δύναμη που υπάρχει μέσα στον εαυτό του που τον βοηθάει να ζει και ν'αναπτύσσεται εσωτερικά.
Αυτή η δύναμη δεν μπορεί να αποκτηθεί, να μεγαλώσει σε ύψος και σε βάθος, με μέσον το χρήμα.
Γιατί το χρήμα και η εξουσία είναι εφευρέσεις της δυσπιστίας.
Όποιος δυσπιστεί προς τη δύναμη της ζωής που υπάρχει στα κατάβαθα της ύπαρξής του, απ' όποιον λείπει αυτή η δύναμη, πρέπει να την υποκαταστήσει με μέσα όπως το χρήμα.
Όποιος έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, όποιος δεν επιθυμεί τίποτ' άλλο περισσότερο από το να βιώσει μέσα του καθαρά και ελεύθερα την προσωπική του μοίρα, αυτός βλέπει αυτά τα υπερεκτιμημένα και χίλιες φορές ακριβοπληρωμένα βοηθητικά μέσα σαν εργαλεία κατώτερης αξίας που η απόκτησή τους και η χρήση τους είναι ευχάριστες αλλά ποτέ δεν μπορούν να είναι αποφασιστικές.
Βέβαια, κάπου- κάπου αναγκαστικά απασχολούν σήμερα αξιότιμους δικαστές- ένας φόνος, λόγου χάρη. Όμως αυτό δε γίνεται και σήμερα παρ' όλους τους νόμους και τις ποινές; Ωστόσο, μερικά τρομερά και αδιανόητα πράγματα που βλέπουμε να συμβαίνουν με φρικιαστικό τρόπο στον καλοταχτοποιημένο κόσμο μας θα ήταν τότε άγνωστα και αδύνατα. Παραδείγματος χάρη οι πόλεμοι των λαών.
Τώρα ακούω τις αυθεντίες να λένε: "Διακηρύττεις την επανάσταση". Πάλι μια πλάνη που είναι δυνατή μόνο ανάμεσα σε ανθρώπους με νοοτροπία κοπαδιού. Διακηρύσσω επιμονή, ισχυρογνωμοσύνη, όχι ανατροπή. Πώς θα ήταν δυνατόν να επιθυμώ την επανάσταση;
Η επανάσταση δεν είναι τίποτα άλλο από πόλεμος, είναι ακριβώς όπως ο πόλεμος μια "συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα". Ο άνθρωπος όμως που έχει νιώσει το θάρρος να είναι ο εαυτός του και που έχει ακούσει τη φωνή της προσωπικής του μοίρας, αχ, αυτός δεν έχει πια ούτε το ελάχιστο ενδιαφέρον για την πολιτική, του είναι διάφορο αν πρόκειται για πολιτική μοναρχική ή δημοκρατική, επαναστατική ή συντηρητική!
Εκείνος για άλλο νοιάζεται. Όπως και οποιοδήποτε χορταράκι, δε νοιάζεται παρά για την προσωπική του ανάπτυξη και ολοκλήρωση. "Εγωισμός", αν θέλετε. Μόνο που αυτός ο εγωισμός είναι ολότελα διαφορετικός από τον επονείδιστο εγωισμό εκείνου που μαζεύει λεφτά ή εκείνου που σαν τσιγκούνης θέλει να συγκεντρώνει εξουσία στο άτομό του!
Ο άνθρωπος μ' εκείνη την "ισχυρογνωμοσύνη" που εννοώ εγώ δεν επιδιώκει να συγκεντρώσει χρήμα ή εξουσία. Περιφρονεί αυτά τα πράγματα όχι γιατί είναι υπερ-ενάρετος και γεμάτος αυταπάρνηση αλτρουιστής- κάθε άλλο! Αλλά το χρήμα και η εξουσία και όλα αυτά τα πράγματα που για χάρη τους οι άνθρωποι αλληλοβασανίζονται και τελικά αλληλοσκοτώνονται πολύ λίγη αξία έχουν για τον άνθρωπο που έχει βρει τον εαυτό του. Τούτος έχει σε υψηλή εκτίμηση ακριβώς μόνο ένα πράγμα: τη μυστηριώδη δύναμη που υπάρχει μέσα στον εαυτό του που τον βοηθάει να ζει και ν'αναπτύσσεται εσωτερικά.
Αυτή η δύναμη δεν μπορεί να αποκτηθεί, να μεγαλώσει σε ύψος και σε βάθος, με μέσον το χρήμα.
Γιατί το χρήμα και η εξουσία είναι εφευρέσεις της δυσπιστίας.
Όποιος δυσπιστεί προς τη δύναμη της ζωής που υπάρχει στα κατάβαθα της ύπαρξής του, απ' όποιον λείπει αυτή η δύναμη, πρέπει να την υποκαταστήσει με μέσα όπως το χρήμα.
Όποιος έχει εμπιστοσύνη στον εαυτό του, όποιος δεν επιθυμεί τίποτ' άλλο περισσότερο από το να βιώσει μέσα του καθαρά και ελεύθερα την προσωπική του μοίρα, αυτός βλέπει αυτά τα υπερεκτιμημένα και χίλιες φορές ακριβοπληρωμένα βοηθητικά μέσα σαν εργαλεία κατώτερης αξίας που η απόκτησή τους και η χρήση τους είναι ευχάριστες αλλά ποτέ δεν μπορούν να είναι αποφασιστικές.
Το διάβασα στο pointfromview
