Γιατί υποδέχθηκαν με βάγια τον Χριστό στα Ιεροσόλυμα; Τι συμβολίζουν;
Εκτός του ότι η περιοχή ήταν γεμάτη φοίνικες, υπάρχει και ένας μυστικός συμβολισμός πίσω από αυτή την επιλογή: Ο φοίνικας θεωρείται δέντρο της ζωής και τα κλαδιά του συμβολίζουν τη νίκη κατά του θανάτου. Αυτό ακριβώς πίστευαν και για τον Ιησού, ότι ήταν ο σωτήρας που θα έβαζε τέλος στα βάσανά τους και θα τους χάριζε την αιώνια ζωή.
Η ημέρα αυτή τιμάται ιδιαίτερα με εξέχουσα υμνολογία και μεγαλοπρεπή λειτουργία. Όλες οι εκκλησίες στολίζονται με κλαδιά βαΐων ή με δαφνόφυλλα, που μοιράζονται στους πιστούς αφού έχουν προηγουμένως ευλογηθεί κατά την Ακολουθία του Όρθρου. Τα βάγια αυτά ή και τους σταυρούς από βάγια βάζουμε μετά στα εικονίσματα.
Κάθε τόπος γιορτάζει την Κυριακή των Βαΐων με τα δικά του βάγια, που είναι σύμφωνα με τη χλωρίδα του. Σε πολλά μέρη τα βάγια είναι δάφνες -πανάρχαιο λατρευτικό φυτό-, αλλού ιτιά, ελιά και μυρτιά ή και άλλα φυτά που συμβολίζουν τη νίκη.
Στις πρώτες εκκλησίες η μνήμη αυτή εορταζόταν με αναπαράσταση του γεγονότος. Συγκεκριμένα στους Αγίους Τόπους, κατά τον 4ο αιώνα, ο επίσκοπος ξεκινώντας με πομπή από το Όρος των Ελαιών εισερχόταν στα Ιεροσόλυμα επί «πώλου όνου» περιστοιχιζόμενος από τον κλήρο, ενώ οι πιστοί προπορεύονταν κρατώντας κλάδους φοινίκων.
Στους βυζαντινούς χρόνους τελούνταν ο λεγόμενος περίπατος του αυτοκράτορα. Επρόκειτο για μια πομπή που ξεκινούσε από τα ανάκτορα και κατέληγε στην Αγία Σοφία. Στην πομπή πρωτοστατούσε ο αυτοκράτορας κρατώντας την εικόνα του Χριστού, ενώ τον πλαισίωνε το ιερατείο. Της αυτοκρατορικής πομπής προηγείτο ο λαμπαδάριος, ο οποίος έψελνε «Εξέλθατε έθνη και θεώσασθε σήμερον τον Βασιλέα των ουρανών…». Στο τέλος της γιορτής ο αυτοκράτορας διένειμε ιδιόχειρα βάγια και σταυρούς, ενώ ο Πατριάρχης κεριά για τη Μεγάλη Εβδομάδα. Το βυζαντινό αυτό έθιμο παρέλαβαν και τηρούσαν με ευλάβεια και οι τσάροι της Ρωσίας, τους οποίους ακολουθούσε ο κλήρος ξεκινώντας από το Κρεμλίνο και καταλήγοντας στον μητροπολιτικό ναό.
