Το “φαινόμενο Τζέιμς Ντιν”: Ένα αθάνατο εμπορικό σύμβολο
Ο Τζέιμς Ντιν είχε το πακέτο. Ήταν νέος, ωραίος, ταλαντούχος, «επαναστάτης», κάτι που συνδυάστηκε με έναν τραγικό θάνατο.
Ο Αμερικανός ηθοποιός Τζέιμς Μπάιρον Ντιν γεννήθηκε το 1931 στην Ιντιάνα. Ασχολήθηκε από νεαρή ηλικία ερασιτεχνικά με την υποκριτική. Το 1951 αποφάσισε να ασχοληθεί επαγγελματικά και πιο σοβαρά με το συγκεκριμένο επάγγελμα. Η πρώτη τηλεοπτική εμφάνιση του Ντιν ήταν σε ένα διαφημιστικό γνωστού αναψυκτικού. Ακολούθησαν αρκετοί ρόλοι σε τηλεοπτικές σειρές.
Την περίοδο 1951 έως και 1953 είχε συμμετάσχει σε πέντε ταινίες, οι οποίες δεν σημείωσαν ιδιαίτερη επιτυχία. Είχε ξεχωρίσει όμως ως ο ηθοποιός που θα μπορούσε να «ταράξει» την νεολαία. Η ταινία «Ανατολικά της Εδέμ» απογειώνει τον Τζέιμς Ντιν και του ανοίγει το δρόμο για το ρόλο-σταθμό στη σύντομη καριέρα του, εκείνον του προβληματικού εφήβου Τζιμ Σταρκ, στην ταινία «Επαναστάτης χωρίς αιτία» (1955).
Η ταινία «Επαναστάτης χωρίς αιτία» υπήρξε σταθμός στην καριέρα του.
Ο Τζέιμς Ντιν πέθανε το 1955 σε ηλικία είκοσι-τεσσάρων χρόνων σε αυτοκινητικό δυστύχημα.Ο Επαναστάτης χωρίς Αιτία θα αποδειχθεί εξαιρετικά δημοφιλής στους εφήβους της εποχής. Καθιερώνει τον Τζέιμς Ντιν ως «πολιτιστικό είδωλο» μίας καταπιεσμένης γενιάς νέων που προσπαθούσε να αντιδράσει στη συντηρητική Αμερική. Ο Τζέιμς Ντιν, μέσα από το συγκεκριμένο ρόλο, ταρακουνάει το κατεστημένο βάζοντας τους δικούς του κανόνες. Ο ίδιος αργότερα, θέλοντας να αποφύγει να ταυτιστεί με το ρόλο του επαναστάτη εφήβου, επιλέγει να υποδυθεί το ρόλο του Τζετ Ρινκ στην ταινία «Γίγαντας» (1956). Η ταινία «Γίγαντας» θα είναι και η τελευταία ταινία του ηθοποιού.
Ο ηθοποιός, εκτός από την υποκριτική, είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τα αγωνιστικά αυτοκίνητα και συμμετείχε σε αγώνες ταχύτητας. Η εταιρεία παραγωγής Warner Bros όσο συνεργαζόταν μαζί του, του είχε απαγορέψει να έχει αγωνιστικές δραστηριότητες. Ο Τζέιμς Ντιν, μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της ταινίας Γίγαντας, πηγαίνοντας για να συμμετάσχει σε κάποιους αγώνες με την πόρσε του, πέθανε σε αυτοκινητικό δυστύχημα κοντά στην Καλιφόρνια, όταν ένα αυτοκίνητο που πήγαινε με ιλιγγιώδη ταχύτητα έχασε τον έλεγχο και έπεσε πάνω του. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος, καθώς μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο νεκρός.
Ο Τζέιμς Ντιν πέθανε το 1955 σε ηλικία είκοσι-τεσσάρων χρόνων σε αυτοκινητικό δυστύχημα.Ο Επαναστάτης χωρίς Αιτία θα αποδειχθεί εξαιρετικά δημοφιλής στους εφήβους της εποχής. Καθιερώνει τον Τζέιμς Ντιν ως «πολιτιστικό είδωλο» μίας καταπιεσμένης γενιάς νέων που προσπαθούσε να αντιδράσει στη συντηρητική Αμερική. Ο Τζέιμς Ντιν, μέσα από το συγκεκριμένο ρόλο, ταρακουνάει το κατεστημένο βάζοντας τους δικούς του κανόνες. Ο ίδιος αργότερα, θέλοντας να αποφύγει να ταυτιστεί με το ρόλο του επαναστάτη εφήβου, επιλέγει να υποδυθεί το ρόλο του Τζετ Ρινκ στην ταινία «Γίγαντας» (1956). Η ταινία «Γίγαντας» θα είναι και η τελευταία ταινία του ηθοποιού.
Ο ηθοποιός, εκτός από την υποκριτική, είχε μεγάλο ενδιαφέρον για τα αγωνιστικά αυτοκίνητα και συμμετείχε σε αγώνες ταχύτητας. Η εταιρεία παραγωγής Warner Bros όσο συνεργαζόταν μαζί του, του είχε απαγορέψει να έχει αγωνιστικές δραστηριότητες. Ο Τζέιμς Ντιν, μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων της ταινίας Γίγαντας, πηγαίνοντας για να συμμετάσχει σε κάποιους αγώνες με την πόρσε του, πέθανε σε αυτοκινητικό δυστύχημα κοντά στην Καλιφόρνια, όταν ένα αυτοκίνητο που πήγαινε με ιλιγγιώδη ταχύτητα έχασε τον έλεγχο και έπεσε πάνω του. Ο θάνατός του ήταν ακαριαίος, καθώς μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο νεκρός.
Τζέιμς Ντιν, ένα αθάνατο εμπορικό σύμβολο
Οι Αμερικανοί έφηβοι από τα μέσα της δεκαετίας του ’50, όταν κυκλοφόρησαν οι ταινίες του Τζέιμς Ντιν, ταυτίστηκαν μαζί του και ειδικότερα με την ταινία «Επαναστάτης χωρίς αιτία». Η ταινία απεικονίζει το δίλημμα ενός εφήβου της εποχής, ο οποίος αισθάνεται ότι κανένας, ακόμη και οι συνομήλικοί του, δεν μπορούν να τον καταλάβουν. Ο ηθοποιός Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ είχε σχολιάσει μετά το θάνατο του Ντιν, για τη δημόσια εικόνα και την κληρονομιά του: «Ο Ντιν πέθανε την κατάλληλη στιγμή, άφησε πίσω του έναν θρύλο.»
Πολλοί σχολιαστές ισχυρίστηκαν ότι ο Τζέιμς Ντιν είχε μια μοναδική επιρροή στην ανάπτυξη της ροκ μουσικής. Σύμφωνα με τον David R. Shumway, ερευνητή της αμερικανικής παιδείας και πολιτιστικής θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον, ο Τζέιμς Ντιν ήταν η πρώτη εικονική φιγούρα νεανικής εξέγερσης και «προάγγελος πολιτικής νεολαίας».
Οι Αμερικανοί έφηβοι από τα μέσα της δεκαετίας του ’50, όταν κυκλοφόρησαν οι ταινίες του Τζέιμς Ντιν, ταυτίστηκαν μαζί του και ειδικότερα με την ταινία «Επαναστάτης χωρίς αιτία». Η ταινία απεικονίζει το δίλημμα ενός εφήβου της εποχής, ο οποίος αισθάνεται ότι κανένας, ακόμη και οι συνομήλικοί του, δεν μπορούν να τον καταλάβουν. Ο ηθοποιός Χάμφρεϊ Μπόγκαρντ είχε σχολιάσει μετά το θάνατο του Ντιν, για τη δημόσια εικόνα και την κληρονομιά του: «Ο Ντιν πέθανε την κατάλληλη στιγμή, άφησε πίσω του έναν θρύλο.»
Πολλοί σχολιαστές ισχυρίστηκαν ότι ο Τζέιμς Ντιν είχε μια μοναδική επιρροή στην ανάπτυξη της ροκ μουσικής. Σύμφωνα με τον David R. Shumway, ερευνητή της αμερικανικής παιδείας και πολιτιστικής θεωρίας στο Πανεπιστήμιο Κάρνεγκι Μέλον, ο Τζέιμς Ντιν ήταν η πρώτη εικονική φιγούρα νεανικής εξέγερσης και «προάγγελος πολιτικής νεολαίας».
Επηρέασε μουσικούς όπως ο Έλβις Πρίσλεϊ, ο Μπομπ Ντίλαν, ο Ντέιβιντ Μπόουι, ο Μπάντι Χόλι κ.ά.
O Τζέιμς Ντιν ήταν ο πρώτος ηθοποιός που προτάθηκε για δύο όσκαρ μετά το θάνατό του, για τις ταινίες «Ανατολικά της Εδέμ» (1956) και «Γίγαντας» (1957). Παραμένει ο μοναδικός ηθοποιός που είχε δύο μεταθανάτιες υποψηφιότητες. Το 1999, το Αμερικανικό Ίδρυμα Κινηματογράφου τον κατέταξε ως τον 18ο καλύτερο κινηματογραφικό αστέρα της Χρυσής Εποχής του Χόλιγουντ. Σύμφωνα με το περιοδικό Forbes, το κτήμα του Τζέιμς Ντιν κερδίζει μέχρι σήμερα περίπου 5.000.000 δολάρια ετησίως.
Ο Τζέιμς Ντιν παραμένει, για πάνω από εξήντα χρόνια μετά το θάνατό του, ένα αθάνατο εμπορικό σύμβολο. Παραμένει ένας από τους πιο εμπορικούς ηθοποιούς ακόμα και σε σύγκριση με πολλούς σημερινούς σταρ. Τα αφιερώματα, τα βιβλία, οι φωτογραφίες του … εξασφαλίζουν μία σίγουρη επιτυχία και έχουν πάντα απήχηση στο κοινό.
Το διάβασα στο umano.gr
