Το Δόγμα Των 2,5 Πολέμων Της Τουρκίας

Το Δόγμα Των 2,5 Πολέμων Της Τουρκίας

⍆Η γεωγραφική θέση της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο, ανάμεσα στα Βαλκάνια.... και στη Μέση Ανατολή, σημαίνει ταυτόχρονα πως βρίσκεται μεταξύ κρατών με βαρύνουσα παρουσία στη διεθνή πολιτική. Η ίδια δοκιμάζει να εξαπλώσει την επιρροή της σε πολλά από τα ως άνω κράτη, και φαίνεται πως με αυτόν τον τρόπο προσπαθεί να διεκδικήσει τον ρόλο μιας εκ των ισχυρότερων δυνάμεων στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Ταυτόχρονα, όμως, υπάρχουν και σοβαρά ζητήματα στο εσωτερικό της χώρας, τα οποία επηρεάζουν την εξωτερική πολιτική που ασκεί.
Τα Θέματα Που Έχει Να Αντιμετωπίσει Η Τουρκία Σε Περιφερειακό Και Εσωτερικό Επίπεδο

Κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 2010 η Τουρκία φαίνεται να έχει ανοίξει πολλά μέτωπα στις περισσότερες γειτονικές της χώρες, ενώ κατά τα τελευταία δύο σχεδόν χρόνια η κατάσταση στο εσωτερικό της είναι εξίσου έκρυθμη.

Στη βαλκανική χερσόνησο και, δη, στα δυτικά Βαλκάνια η στρατηγική που ακολουθεί ο Erdoğan είναι ο Νεοθωμανισμός. Με τον όρο αυτό εννοείται η εξάπλωση ήπιας ισχύος σε κράτη των οποίων τα εδάφη υπήρξαν στο παρελθόν επαρχίες της οθωμανικής αυτοκρατορίας, και στα οποία κατοικούν μουσουλμανικοί πληθυσμοί. Η ήπια ισχύς που ακολουθεί η Τουρκία στην περιοχή έχει βασικά τη μορφή οικονομικών συμφωνιών που στοχεύουν στην αύξηση των εισαγωγών της από χώρες όπως η Σερβία και η FYROM (Bechev, 2017).



Επιπρόσθετα, ο Erdoğan έχει δημοσίως ανακοινώσει τη στήριξη της Τουρκίας στη FYROM όσον αφορά στο ζήτημα της ονομασίας αυτής (Buyuk, 2017). Η στάση αυτή υποδεικνύεται έμμεσα από τη διαρκώς αυξανόμενη ένταση που παρατηρείται στις ελληνοτουρκικές σχέσεις κατά το εν λόγω χρονικό διάστημα.

Επιπλέον, η προσέγγιση του Erdoğan και, κατ’ επέκταση, της Τουρκίας προς τα Βαλκάνια έχει έναν ακόμα στόχο – εκείνον του περιορισμού της επιρροής του Gülen στην περιοχή. Κατά τα προηγούμενα χρόνια, κατά τα οποία ο Gülen υπήρξε στενός συνεργάτης του Erdoğan, είχαν ιδρυθεί πολλά ιδρύματα, ινστιτούτα, κολέγια και μέσα ενημέρωσης σε διάφορες χώρες της χερσονήσου του Αίμου υπό την επιρροή του Fethullah Gülen. Επομένως, μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα του Ιουλίου του 2016 ο Τούρκος Πρόεδρος επιδιώκει τον περιορισμό ή και την άμεση διακοπή όλων των μέσων επιρροής των “Γκιουλενιστών” (Buyuk, 2017). Για τα βαλκανικά κράτη η ανάπτυξη εμπορικών σχέσεων ή η περαιτέρω σύσφιξη των φιλικών σχέσεων με την Τουρκία είναι ένα πολύ σημαντικό κίνητρο για να ταχθούν με τη θέση του Erdoğan όσον αφορά στο θέμα των υποστηρικτών του Gülen στο εσωτερικό τους.

Στην ανατολικό τμήμα της Τουρκιάς, η γειτονική αυτής χώρα -ήτοι, η Συρία- παραμένει για έβδομη χρονιά σε εμπόλεμη κατάσταση, και τα ζωτικής σημασίας ζητήματα για την Τουρκία εντοπίζονται εν προκειμένω. Ίσως το σημαντικότερο ζήτημα για την Τουρκία κατ’ αυτήν τη χρονική περίοδο είναι το Κουρδικό ζήτημα και, πιο συγκεκριμένα, η δραστηριότητα των Κούρδων της Συρίας. Η στρατιωτική ομάδα των Κούρδων της Συρίας, YPG, έχει συνεισφέρει τα μέγιστα στη συρρίκνωση των εδαφών του Ισλαμικού Κράτους στη Συρία και, γι’ αυτόν τον λόγο, έχουν λάβει την υποστήριξη όλων των δυτικών δυνάμεων – όχι μόνο σε επικοινωνιακό, αλλά και σε υλικοτεχνικό επίπεδο (Pierini, 2017).

Όπως φαίνεται από τη στάση της διεθνούς κοινότητας, είναι σχεδόν σίγουρο πως η κουρδική κοινότητα στη Συρία θα έχει πολιτική υπόσταση, οποιαδήποτε λύση κι αν δοθεί για την επίλυση της διαμάχης στην εν λόγω χώρα (Pierini, 2017). Για την Τουρκία η εξέλιξη αυτή σίγουρα δεν είναι επιθυμητή, καθώς ένα πιθανά αυτόνομο κουρδικό κράτος στα σύνορά της θα αυξήσει τις εντάσεις με την κουρδική κοινότητα στο εσωτερικό της χώρας. Έτσι, στόχο του τουρκικού στρατού αποτελεί η αποδυνάμωση των κουρδικών δυνάμεων (Pierini, 2017), ώστε μετέπειτα να τους αναγκάσουν να δεχτούν οποιαδήποτε πολιτική πρόταση τεθεί στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.



Το Αμυντικό Δόγμα Της Τουρκίας, Και Πώς Έχει Εξελιχθεί
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων δεκαετιών το αμυντικό δόγμα της Τουρκίας έχει εξελιχθεί ανάλογα με τη γεωπολιτική πραγματικότητα της εκάστοτε περιόδου. Κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου η εξωτερική πολιτική της Τουρκίας ως κράτος-μέλος του NATO είχε ως βάση τη ρωσική αποτροπή.

Με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, η στρατηγική της Ευρωατλαντικής Συμμαχίας ως σύνολο, αλλά και των κρατών-μελών που την απαρτίζουν, έχρηζε αναδιαμόρφωσης. Για την Τουρκία η δεκαετία του 1990 θεωρήθηκε ως μία χαμένη δεκαετία λόγω εσωτερικών ζητημάτων, και μόνο μετά το 2001, οπότε διήλθε της μεγαλύτερης οικονομικής κρίσης στην ιστορία της, η χώρα άρχισε να αυξάνει την ισχύ της.

Η βάση του στρατηγικού δόγματος της χώρας βασιζόταν στην άμυνα και στη σωστή πρόβλεψη πιθανών κινδύνων από τις γειτονικές χώρες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η Τουρκία προέβλεπε πως οι κίνδυνοι για την ασφάλειά της προέρχονται από τις γειτονικές της χώρες – ήγουν την Ελλάδα και τη Συρία. Επιπροσθέτως, το μόνιμο ζήτημα του κουρδικού πληθυσμού αποτελούσε βασικό ζήτημα ασφαλείας, αν και δεν προερχόταν εξωτερικά των συνόρων της.

Ξεπερνώντας την οικονομική κρίση, και με την άνοδο του APK στην εξουσία από το 2002, παρατηρείται μια αλλαγή στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας. Η ισχύς της αυξάνεται, και βάση του δόγματός της είναι το “μηδέν προβλήματα με τους γείτονες”. Κατά την περίοδο αυτή παρατηρείται εξομάλυνση των σχέσεων με τη Συρία, και ξεκινά η διαδικασία εντάξεώς της στην Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ), αποτελώντας έτσι περίοδο-πρότυπο μουσουλμανικής δημοκρατίας. Το δόγμα της πολιτικής των μηδέν προβλημάτων δημιουργεί τις συνθήκες για αύξηση της ισχύος της και, κατ’ επέκταση, της επιρροής της (Taspinar, 2012). Διατηρώντας καλές σχέσεις με τις περισσότερες γειτονικές χώρες, η Τουρκία θέτει τις βάσεις για τη διεκδίκηση μιας ηγετικής θέσης στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, καθώς και στη δίοδο επικοινωνίας μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής.

Η μεγάλη αλλαγή στην άσκηση της εξωτερικής πολιτικής της Τουρκίας επέρχεται εν τοις πράγμασι μετά την Αραβική Άνοιξη, και τις διάφορες εξεγέρσεις και αλλαγές καθεστώτων (Taspinar, 2012). Η επάνοδος της Αιγύπτου στην άσκηση πολιτικής επιρροής, ο ανταγωνισμός μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ιράν, ο ρόλος του YPG στη Συρία, αλλά και η πολιτική της ίδιας της Τουρκίας όσον αφορά στο μέλλον της Συρίας είναι οι βασικοί άξονες που καθόρισαν την εξέλιξη της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής.

Ο Πρόεδρος της Τουρκίας, σε μικρό χρονικό διάστημα, καταφέρνει να παγώσει τις σχέσεις του κράτους με όλους τους βασικούς στρατηγικούς συμμάχους του και, έτσι, στρέφεται προς νέες κατευθύνσεις, οι οποίες αποτελούν μεγάλο ρίσκο. Η στροφή προς τη Ρωσία είναι ξεκάθαρο δείγμα πως η Τουρκία γυρνά την πλάτη της στο NATO και στις ΗΠΑ. Ωστόσο, τα συμφέροντα των δυο νέων συμμάχων στη Συρία δεν φαίνεται να συμπίπτουν πλήρως (Pierini, 2017). Κατ’ αυτήν τη χρονική περίοδο προκύπτει πως η Τουρκία έχει αντιστρέψει πλήρως το πάλαι ποτέ δόγμα της, και πως τώρα έχει ανοιχτά θέματα με σχεδόν όλους τους γείτονές της.
Το Δόγμα Των 2,5 Πολέμων

Το στρατηγικό δόγμα της Τουρκίας βασιζόταν κυρίως στην καλή προετοιμασία του τομέα άμυνάς της. Ήταν σημαντικό να αναγνωριστούν πρώτα ποιες είναι οι δυνάμεις που -εν δυνάμει- μπορούσαν να αποτελέσουν κίνδυνο για την ασφάλεια της χώρας, ώστε μετά να προχωρήσει ο αμυντικός σχεδιασμός.

Για πρώτη φορά το “δόγμα των 2,5 πολέμων” παρουσιάστηκε στα τέλη της δεκαετίας του 1990. Η βάση του δόγματος συνίσταται στην παραδοχή ότι η Τουρκία οφείλει να είναι σε θέση να διεξαγάγει 2 πολέμους με εξωτερικές εχθρικές δυνάμεις αλλά, παράλληλα, να μπορεί να διαχειριστεί και έναν “μισό” πόλεμο στο εσωτερικό της. Με τον “μισό” πόλεμο είναι προφανές πως υπονοείται η κουρδική κοινότητα της Τουρκίας, υπό την καθοδήγηση του PKK. Οι εξωτερικές δυνάμεις που η Τουρκία καλείται να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει είναι η Ελλάδα και η Συρία, με τις οποίες παραδοσιακά δεν είχε καλές σχέσεις. Το δόγμα των 2,5 πολέμων σχεδιάστηκε με στόχο αρχικά την εξασφάλιση της ασφάλειας της Τουρκίας από εξωτερικούς κινδύνους, αλλά τώρα μπορεί να θεωρηθεί και ως μια ένδειξη ισχύος της χώρας – ότι, δηλαδή, είναι τόσο ισχυρή ώστε μπορεί να προστατεύει τα κυριαρχικά της δικαιώματα ταυτόχρονα σε πολλαπλά μέτωπα (Χριστοδούλου, 2011). Εκείνο που φαίνεται πως έχει αλλάξει, και πιθανώς πρέπει να αναθεωρηθεί, είναι η παραδοχή πως η σύγκρουση με τους Κούρδους θα συνιστά “μισό” πόλεμο. Το Κουρδικό ζήτημα, έχοντας παύσει να αποτελεί ένα αμιγώς εσωτερικό ζήτημα για την Τουρκία, είναι πλέον ένα από τα σημαντικότερα μέτωπα που θα χρήζουν αντιμετώπισης.

Ποιες Διαφαίνονται Να Είναι Οι Μελλοντικές Δράσεις Της Τουρκίας
Η Τουρκία, λόγω της γεωγραφικής της θέσης, βρίσκεται μέσα στη δίνη των εξελίξεων στην Ανατολική Μεσόγειο. Κατά την προηγούμενη δεκαετία φαινόταν πως είχε όλα τα χαρακτηριστικά ενός περιφερειακού ηγέτη, σε μια περιοχή με συνεχείς τάσεις αποσταθεροποίησης από διάφορους δρώντες της εγγύς περιφέρειας.

Κατά τη δεδομένη χρονική στιγμή η πολιτική του Erdoğan έχει δύο βασικούς στόχους: α) τη νομιμοποίηση της απόλυτης εξουσίας του στο εσωτερικό μετά και από το τελευταίο δημοψήφισμα, αλλά και β) την εξασφάλιση ότι η Τουρκία θα συμμετάσχει στις συζητήσεις για την επίλυση της διαμάχης στη Συρία

Κατ’ αυτήν τη χρονική περίοδο αυτό που φαίνεται πως παρουσιάζει μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι οι κινήσεις του YPG στα βόρεια της Συρίας (Pierini, 2017). Για την Τουρκία η εξάπλωση των δυνάμεων του YPG κατά μήκος των συροτουρκικών συνόρων θα σήμαινε την ένωση των κουρδικών πληθυσμών και, συνεπώς, δύσκολα θα μπορούσε να αποφευχθεί μια περαιτέρω επιδίωξη αυτοπροσδιορισμού και αυτοδιάθεσης.

Ακόμα, η ψύχρανση των σχέσεων μεταξύ Τουρκίας και ΕΕ, αλλά και μεταξύ Τουρκίας και NATO, την ωθούν προς αναζήτηση νέων στρατηγικών συμμάχων – με σημαντικότερη όλων τη Ρωσία. Οι στενές σχέσεις Τουρκίας και Ρωσίας δείχνουν την τάση της πρώτης να απομακρυνθεί από τη Δύση. Εντούτοις, δεν είναι εξασφαλισμένα τα μακροπρόθεσμα οφέλη για την Τουρκία από τη σύμπραξή της με τη Ρωσία. Για την ώρα, ωστόσο, προκύπτει ότι η Τουρκία θα συνεχίσει να επιδιώκει τη σύσφιξη των ρωσοτουρκικών σχέσεων, όπως φαίνεται από την πρόσφατη αγορά πυραύλων S-400 από τη Ρωσία (Pierini, 2017).

Τέλος, στα Βαλκάνια, μέσω της εξάπλωσης της ήπιας μορφής ισχύος, η Τουρκία μπορεί να συνεχίσει την ανάμειξή της στα θέματα κυρίως των κρατών της πρώην Γιουγκοσλαβίας, αλλά και της Ελλάδας. Πρόκειται για δευτερευούσης σημασίας στόχο συγκριτικά με τη Συρία, αλλά πιθανότατα η Τουρκία θα συνεχίσει να έχει λόγο και να αναπτύσσει δράση στην περιοχή.

Παρά τις φιλοδοξίες της Τουρκίας για διεξαγωγή “2,5 πολέμων”, ο κίνδυνος του spillover και της εν τέλει εξάντλησης είναι προφανής. Μετά την απομόνωσή της από τους στρατηγικούς της συμμάχους, τώρα βρίσκεται σε ευάλωτη θέση. Ο πλέον σημαντικός παράγοντας που τυχόν θα επηρεάσει την Τουρκία είναι οι δημοτικές εκλογές του 2019, οι οποίες, αν δεν δώσουν στο AKP τις τρεις μεγαλύτερες πόλεις, θα προαναγγείλουν μεγαλύτερη κρίση στο εσωτερικό της χώρας.

Πηγές:
Χριστοδούλου, Χ. (2011). Η θεωρία των δυόμισι πολέμων, http://www.tanea.gr/news/greece/article/4628515/?iid=2
Bechev, D. (2017). Erdogan in the Balkans: A neo-Ottomn quest?, https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/erdogan-balkans-neo-ottoman-quest-171011094904064.html
Buyuk, H.F. (2018). Erdogan pushes Macedonia to suppress Gulenist terrorists, https://www.balkaninsight.com/en/article/erdogan-pushes-macedonia-to-suppress-gulenist-terrorists–02-21-2018
Pierini, M. (2017). Turkey’s domestically driven Foreign Policy, http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=68109
Pierini, M. (2017). Turkey’s evolving array of diplomatic challenges, http://carnegieeurope.eu/strategiceurope/?fa=68109
Taspinar, O. (2012). Turkey’s strategic vision and Syria, https://www.brookings.edu/articles/turkeys-strategic-vision-and-syria/

Έχει περάσει αρκετός χρόνος από τη δημοσίευση αυτού του άρθρου. Παρακαλούμε συνεχίστε στην ανάγνωσή του έχοντας υπόψη την ημερομηνία δημοσίευσης.

Της Ιωάννας Πανοπούλου
Απόφοιτη του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιά
Το διάβασα στο powerpolitics.eu
"ΟΝ LINE ΣΥΝΕΔΡΙΕΣ"
Για πληροφορίες πατήστε την εικόνα

Για πληροφορίες πατήστε την εικόνα

ΣΤ. ΠΛΟΥΜΙΣΤΟΣ: ΑΜΕΣΗ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ ΓΙΑ ΟΠΟΙΟΔΗΠΟΤΕ ΘΕΜΑ

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

LifeHealthCare - Ολιστική προσέγγιση της υγείας

LifeHealthCare - Ολιστική προσέγγιση της υγείας
ΠΑΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ - ΟΜΙΛΙΕΣ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ - ΟΜΙΛΙΕΣ
ΠΑΤΗΣΤΕ ΤΗΝ ΕΙΚΟΝΑ ΓΙΑ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ
Όνομα

ΑΝΘΡΩΠΩΝ ΕΡΓΑ,585,ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ,2214,ΑΠΟΨΕΙΣ,122,Άρθρα,835,ΑΣΤΡΟΛΟΓΙΑ,222,ΑΥΤΟΒΕΛΤΙΩΣΗ,1068,ΑΥΤΟΓΝΩΣΙΑ,259,ΑΦΥΠΝΙΣΗ,1231,ΒΙΝΤΕΟ,798,ΒΟΛΟΣ,133,ΓΥΝΑΙΚΑ-THILIKO,1870,ΔΙΑΤΡΟΦΗ,324,Ειδηση-ολόγιο,9242,Ειδηση-ολόγιο ΕΛΛΑΔΑ,8165,ΕΚΤΑΚΤΑ,115,ΕΛΛΑΔΑ,2229,ΕΠΙΒΕΒΑΙΩΣΗ ΠΡΟΒΛΕΨΩΝ - ΧΡΗΣΜΩΝ,64,ΕΠΙΒΙΩΣΗ,49,ΕΡΕΥΝΕΣ,96,ΖΩΗ,241,ΘΕΡΑΠΕΙΕΣ,157,Θεσσαλία,1324,ΘΕΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ,133,ΘΡΗΣΚΕΙΑ,1530,Κόσμος,10385,ΚΟΥΤΣΟΜΠΟΛΙΟ,17,ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΑ,64,ΝΕΑ ΤΑΞΗ,946,ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ,1757,Πολιτική,6964,ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ,6348,ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ - ΧΡΗΣΜΟΙ,97,ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ - ΟΜΙΛΙΕΣ,79,Στηρίζω,345,ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ,1350,Τοπικά,11682,ΤΡΕΙΣ σημαντικές εκδηλώσεις πραγματοποιούνται με τη στήριξη της Περιφέρειας Θεσσαλίας-Π.Ε. Μαγνησίας,1,ΥΓΕΙΑ - ΕΡΕΥΝΕΣ,3464,ΦΑΙΝΟΜΕΝΑ,111,ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ,131,ΧΟΡΗΓΙΕΣ - ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΟΙ,393,ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ,893,Eco-News,3015,GP - info,5,voice healing therapy,102,
ltr
item
Ploumistos.com: Το Δόγμα Των 2,5 Πολέμων Της Τουρκίας
Το Δόγμα Των 2,5 Πολέμων Της Τουρκίας
Το Δόγμα Των 2,5 Πολέμων Της Τουρκίας
https://powerpolitics.eu/wp-content/uploads/2018/03/DVX3ZfOW4AAoD-t.jpg
Ploumistos.com
https://www.ploumistos.com/2019/04/25.html
https://www.ploumistos.com/
https://www.ploumistos.com/
https://www.ploumistos.com/2019/04/25.html
false
8744407500552563135
UTF-8
Loaded All Posts Not found any posts VIEW ALL Readmore Reply Cancel reply Delete By Home PAGES POSTS View All RECOMMENDED FOR YOU LABEL ARCHIVE SEARCH ALL POSTS Not found any post match with your request Back Home Sunday Monday Tuesday Wednesday Thursday Friday Saturday Sun Mon Tue Wed Thu Fri Sat January February March April May June July August September October November December Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec just now 1 minute ago $$1$$ minutes ago 1 hour ago $$1$$ hours ago Yesterday $$1$$ days ago $$1$$ weeks ago more than 5 weeks ago Followers Follow THIS PREMIUM CONTENT IS LOCKED STEP 1: Share to a social network STEP 2: Click the link on your social network Copy All Code Select All Code All codes were copied to your clipboard Can not copy the codes / texts, please press [CTRL]+[C] (or CMD+C with Mac) to copy Table of Content